>>> şo sere  (home)

Vervate u Tüzügê ZazaPressi

Editor/Faruk İremet

Zekı amora jewê ZazaPressi, amora didi zi, bı rengana benê vılıki koyanê ma. Renganê şarê ma, bı diyalektê Zazakiya beno rengê ilmi u rengê kolayenı. ZazaPress, bı zazayana esto u bı zazayana o do vırarê xü akero tijiya welatê ma. Vala yê (bayrak) Zazaistan destan ra destan bero aver.

Amora jewêrı dı perê pêynêyênı dı tabloyê zonê Zazaki est bi. Wendoxanê ma, ser nêy u ser gramatikı kritikê xü rışti, ber xü dar bê. Watena wendoxan rasto. Çewteya tablo compütür ra bi. Ê dıdı çewteya gramatik bi. O zi raşto. Tenya çiyê do mühim esto; Ez bı xü ZazaPress tenya vecena u nuşi kı Z.Pi rê yenê, ze prensip ez ina nê vırnena u edo nê vırna zi. Kam vato gramatikê mı, yan zi ê embazanê bina raşto? Nuşê amora jewêr nuştoxi Dêrsim, Hêni, Palo, Estanbol u Sewereg ra yê u nêy nuşi mı nê vırna u xü dı heqê vıraneyenı nê vinena.

Amora ma ya dıdı zi bı renganê nuştoxê Welati u ê Ewrupa-ya reseno wendoxanê ma. Welat ra Mewlüd fıkranê xü yê welat hézkerdoxey u mili, zonê xü yê bı delala naweno ma. Baba Qef reklamê kıtabana, Dato zi fına pay bı poçıkê nasyonalistan keno u welat ra resenê peranê ma. Stefan zi bı tewrata Nameyê Zaza naweno ma u vano: "-Vatenê Zaza, ne Kırdi ne zi Tırki nayo bı Zazayana. Nameyê Zazayan mabênê Ro u Dijle dı verê Kırdan u Tırkan estbi. Na name vinayışê Yavuz Selim niyo." Muska ra Íbrahim, Gımgım (Varto) ra reseno rıhê şairey u bı zonê do pak beno Koyê Bingoli, ze vılıkana zerida hême wendoxanê ma dı vayê Koyê Bingoli resneno ma. Dêrê M.Areyız, vatenê Kewra Héyder bı nuş u arêkerdışê Usxan Cemal a kewno tarix. Alanbay vano Ez Kama? Na vate çendı vateyê Cigerxwinê ê Kırdasa biyaro merdım viri, fına zi êy ra duriyo. Zekı Alanbay vano; "Ez ne Tırk, ez ne Kırd, ez ne Farız. Ez zazaw ez Zazaw." na vate besê hémına keno. Safiya Pak ze kêynekêna Zaza bı şiirê xü ya peranê ma dı cayê xü gina. Şıma do bı kêfa şiirê ay buwanê.Bı na amora desturê ZazaPressi ma resnenê wendoxanê xü.

1- ZazaPress, pêserokêda zon u literatürê zazayano. Waştena ZazaPress'i, ver vıni biyayşêda zonê zazaki rê rıhêdo newe bıdo u êy aver bero

2- ZazaPress, literatürê vatey zonı, cüwayışê ê sosyal u vinayışê diyanetê şarê Zazayan koleno u sıfte ca dano nuşê koloxan (araştırmacı).

3- ZazaPress, wazeno lehçeyê zazaki biyaro nezdi pê u zazakiyê do standart vırazo. Vernida hizipçitey bendo u hizipçitey qebul nê keno.

4- ZazaPress, problemê cınyan wazeno bı şeklêdo demokratik warey biyaro u wazeno cınyay zazayan zi biro merhéleda demokrasiyê cınyay Awrupa u qandê nêy çi gürweyeno. Vernida tepa mendışi dı vındeno u gürweyeno. Sıfte ca dano nuştoxê cınyay u cınyayani rê yaremetey dano u paşti vıcêno.

5- ZazaPress, bı hémına dı u her qedemeyê zazayan dı elaqa roneno u gürweyê xü dı gıraney dano sere werzayenda şarê ma u wazeno şarê ma arêdo pêser. ZazaPess héme şiddetê burjuwazi ver şaran paweno u hemver nêy şiddeti xürubanê demokratikana piyad héreket keno.

6- ZazaPress meseleyê zazayanê mili, kültüri u şarey ser güeweyeno. Qandê mekteban sistemêdo édil u demokratik paweno. Bı zazaki mektebi, radyo, televizyoni u xezeteyê rocayey bıreso sarê ma u bıvıciyê. Qandêk nêy waşteni biri ca qürumanê mili vıraştışi rê yaremetey dano u nêy çiyana mühim vineno. Kültürê Zazayan mısnayışi rê verey dano.

7- ZazaPress qandê ju biyayenda sarê zazayan mili gürwe-yeno. O kı wazenê na ju biyayişı bışıknê ina verdı vındeno u wazeno zazayan ju çorşme kameyıd biyaro pêhet. ZazaPress pêserokêda zazayê ê Elevi u ê Süniyano. Nêy qıymeti ze kültürê dini sarê ma vineno.
8- ZazaPress, qandê bırayey, vıraştışı ilmi, rayê newe u qandê gami verni eştışı neşır keno. Waştena ZazaPress: sendiqay bı abyê, gürweyox u dewıji akademiyê xü akerê u platdormanê demokritikan dı vıryayışıda newe biro vırazyayenı. Z.P zonê şarê binan rê, élaqa ronayen bı şaranê binan u bı xürubanê inana pêyardışi rê qiymet dano. Héme şiddeti kolonyalizmı ver dı bı şaranê bındestan a piya verida kolonyalistan cephe akeno u na xetê xü inkar nê keno. Dınyay dı roşnayey wazeno

9- Zıwanê ZazaPressi zazakiyo. Cayêk zazay cüwênê u vêşiyê wucanan dı zıwanêdo sıfte zazakiyo.

10- ZazaPres prensipê demokratikê qanunê neşıra gırêdaye yo. U nêy qanunan zi zaf zaruri vineno.

11- ZazaPress proplemê wextê ma yê ê newe, enerji u problemê ê çorşme (tabiati) nezdira kontrol keno. Meseleyê hügiyenid wazeno şaran roşn kero. Dınya dı sistemê ekonomiyê do édil wazeno u paweno.


Not: ZazaPress, héta nıka kamcin pêserok, xezete u kıtabi vıcyayê/vıcênê hémıni rê wayêr vıcêno u paşti dano. Mabênê zazayan dı, qandê kamêyê zazayıni, héme pêser amyayenı bê şert u bê destur qebul keno u paşti dano.

>>> peydı şo (to back)

Kıtabê Müqedes dı namey Zazaya!

Stefan Denis

Kitabı Mukaddes Ahit keyen u newe('Tewrat' u 'Íncil') dı namey Zaza'y. Tarx verin ê 1. Ayet a. 2:33,34 dı. Per.401. Ona yen nuştış: Pi Zaza'y Yonatan bı, Yonatan zı pi Yada bı, Pi Yada'y zı Onam bı, Onam zı pi Yerahmeel bı, Pi Yerahmeel'y zı Hetsron bı, Hetsron zı pi Perets bı, Pi Perets'y zı Er bı, Er zı pi Yahuda bı, Pi Yahuda'y zı Ísrail ya zı Yakup bı, V.M (ver miladi) 1858-1711=147 serr émır ke, Yakup zı pi Íshak bı, V.M 1918-1738=180 ser émır ke, Pi Íshak'y zı Hezret ibrahim bı. V.M 2018-1843=175 ser émır ke, Hezreti Íbrahim' zı pi Tarah bı. Pi Terah zı Serucun bı, Serucun zı pi Reu bı, Pi Reu'y zı Peleg bı, Peleg zı pi Eber bı, Pi Eber'y zı Şela 'bı, Şela zı pi Kainan bı, Pi Kainan zı Arfakşad bı Arfakşad'y zı pi Sam bı, Pi Sam zı Hezreti Nuh bı, Hezreti Nuh zı pi Lamek bı, Pi Lamek'y zı Metuşelah bı, Metuşelah zı pi Hanok bı, Pi Hano'y zı Yared bı, Yared zı pi Mahalaleel bı, Pi Mahalaleel'y zı Kainan bı, Kainan zı pi Enoş bı, Pi Enoş'y zı Şıt bı, Şit zı Hezreti Adem piyi bı, Adem'i zı Huma'y vıraşt. LUKA 3:34-38

iBRAHiM ra héta ADEM 19 kalik viyert. (1 KRÖ. 1:1-4,24-26) ZAZA ra héta ÍBRAHÍM pexemberi 11 kalik viyert.

>>> peydı şo (to back)

Zıwan

Safiya Pak

Zıwan vêşi mühim o
qandê to, êy, ay, şıma,
ma hemınanrê.

Zıwan qandê fıkıra,
qısana, zerirê,
tımo lazımo.

Bê zıwan
tı, a, o, şıma,
ma çıniyê.

Zıwan ma rê lazımo,
zeydê awa.

Zıwan qeçkin ra dest pê keno,
hetana merg.

O kilitê heme çiyo:
ê alimey,
ê şexsiyet,
ê insanetey.

Zıwan... zeydê lilikyayo.


Not: Şiirê Safiya Pak "Zıwan" ma kıtabê ciyê "Xeribey ıd Kêye dı" per 26 ra gırot. Kıtabê nuştox sera 1997 dı neşır biya.

>>> peydı şo (to back)

Qısey Zazaki

Usxan Cemal

A rayê ser fişta.
A roza na roza zümin nêdiyo.
Axaeni ve daene, sefkaneni ve panaene bena..
Axay ra mal vejino, şüani ra can vejino.
Adır ke gına kotiro uza vêseno.
Adır ke gına kotro uza vêsneno.
Adır ke nêvo dü nêbejino.
Adırê dey dariya we.
Adıre isonê neq wedariyo.
adırê xo dariyo we.
Ame ke sıt nêest, most nebeno.
Amırê (omrê) to kılm bo.
Amrê roza tenge kılmo.
Amre ha ke dekerna awe derode vındena.
amırê to deg bo.
Amırê xo jede şi senık mend.
Aqıl ve perre nêroşino.
Aqılke sare de çinebi,qafıka huske sê kena.
Aqıl sere de niyi, sare dero.
Aqıl mıde nêmend.
Ar namus dariyo we.
Ar namusê xo çino.
Araqe çariyo.
Astarê mordem ke vışıya peyser nino.
Astarê xo vışa.
Aste (ostıkê) zon (zan) çino.
Astê zoni çino.
Astonê neyke bısıknê, cıra ci voreno.
Astık esto ci sero gireno.
Asıq kerdo Pasa vırende Piyê xo darde kerdo.
Asıqe vato " ez mêrdê xora vêren, gestê xora nêveren.".
Awa ke ame dey serde vergê yavani serdo nêro.
Awa ke mi diye vergê yavani nêdiye.
Awa ney tık sona.
Awa rıyê xo verdiyade.
Awa şiayê ama çımu serde nêvineno.
Awa sona qum maneno.
Awa şaye ama çımünê to serde.
Awres kora herediyo xevera koy cıra çine biya.
Axrete de çütir çuavê xo dana?
Axrete de destê mı ve gıranê to dero.
Axrete de tora pers bo.
Axır rozeki tij erzena ma.
Bakıl rew beno kokım.
Bêbextu rê elqen nêbena.
Bêçıka dey na karde esta.
Bêçıka xo ser vetelneno.
Bêçıka xora la girede ke xo vira nêkerê.
Bêkês bırakê maa (mua)xora vano "Bao"
Beli niyo ke çı aqıli rê xizmete keno.
Bênamus u bêşerefo.
Beno vind, beno kêmera bınê gol.
Bereşıya xo satıya.
Berbeno, çımura heştir nê, gon sona.
Bervis(berbis) perre nêkeno.
Bezna xo hên rındeka, tı hen zonena lêa deriya.
Bi dırıka şayê, nişt ve gıranê mara.
Bi paka kerd serd.
Biyo serevde (Biya serevdiyê).
Boa xo biye wes.
Bao xo biye wes, mıde sare onceno.
Boa xo ke biye wes, elqeni xo viri ra keno.
Boyêke va çêvber nasbeno
Bom kerde top baqıl verdê ra.
Bomide rayera meso, torê bela ano.
Bonc (Phonc) beçıki phoncemena zu(yew) niyê.
Bono ke himê xo çurıg bi, rew rıjino.
Boşta (phoşta) xo qewuna, coka hen keno.
Budela nişto ro, osteri vato "ez bego".
Budelay cando baqıl werdo.
Bure bısıme dısmenê xo nasbıke.
Bın sabırıno, ser nêsabırıno.
Binê zur u polu çino.
Bınê deşti ra dano cı.
Bınê karê gırani de hurê xo amo or ( war).
Bınê lıngunê tode haqi estê, çıko?
Bınê na pırdi ra zaf awe vêrdê ra.
Bınê qesu de nêmanen.
Bınê sarê deyra vejino.
Bınê zonê tode çiyê esto, ala tever ke, çıko?
Bınê zımelura hurdi hurdi huyino.
Bırak çêka cinike, zru bela cinika.
o do bıramo...

>>> peydı şo (to back)

Tarixê nuşnaye ra-2

Dato Zeryan

Edebiyatê nuşte ze lilıkê tarixi yo. Heger merdım bıwazo, şeno tarixê hézar seran veco çıman ver. Edebiyatê vatey zi çendı ze xü bımaneno se vına zi, çı wext fek ra fek doş beno se yeno vırnayış u çiyê bini zi estê kı zaf mühimo. O zi noyo; Çiyê kı ameyê nuştış inkar nê benê. Ma vacê kı nuştoxê werışto tarixê kıhan bı newedera nuşayo u héme çiyê nuştoxê verê vırnayo. O do sebo? O do felaket bo.

Tiyad wazena şımarê nımuneyê bıda. Kıtabê juyın Türkiye dı vıcyayo. Nameyê cı:

1- "D.D.K.O Ídanemesi, (Komal Yayınları 1972)". Kıtaberı dıdın zi:

2-"Sen faşist savcı iyi dinle! DÜNYADA KÜRT VARDIR. D.D.K.O'nun SAVUNMASI, (Bahoz Yayınları, trycklund offset AB, Uppsala 1973).

D.D.K.O Ídanemesi kı hetê Bahoz a neşır biyo bı çewteya pıro. Bewnê; konfliktê juwer naya; Nameyê kıtaberı ameya vırnayış. Konfliktê dıdın zi hetê gıramera ameyo vırnayış. Gıramerêdo türkiyêdo xırab kar ameyo u ê hirın zi matba dı neşır nêbiyo, kaxıdê ercan, kapaxêdo bêqalite u bı dextiloya nuşawo. Şımado vacê; "-Na meseleyê ma niya, tiyê qandê çıçi nımuner kıtabê kırdasan ra danê ma. Héme qandê nêy çiyo; o kı kıtaber veto, zonzanoxê kırdasano u Swed dı Uppsala Üniversitesid mualımeya zonê kırdaski keno. No "zonzanox" dışmeneya zazaya keno. Na "zonzanox" Zazayan ser qısey keno,. No "zonzanox" zonê zazaki nê zano u no "zonzanox" mesulê Bahoz biyo.

D.D.K.O Ídanemesi tarixêno. Méhkemeyê tırkan dı tenya kırdasi nê, Zazay zi méhkeme biy u nê méhkemeyê çımsurê tırkan dı zazay zi D.D.K.O pawıti u day xü ver, sine akerde vıcyay şarê Zazayan, ê Kırdasan u ê Tırkan miyan. Wuni aseno kı Bahoz (Kürdistan Devrimci Militanlar Birliği) R.Z, nêy çiy vira kerdo.

Bahoz, yan zi o kı Bahozi rê wêhêrey kerdo idanemeyê méhkemey héme vırnayo. Nıka tiyad dest bı nımuneyan bıkera. Nımuneyê juyın "Önsöz" vervate dı ro: "...Biz elimize geçen DDKO'nun çeşitli savunmaları arasında bir seçme yaparak, daha derli-toplu ve de kapsamlı olan bu sav-unmayı yayınlamayı ugun bulduk.." Nıka mı fam nê ke "elimize geçen savunmalarını" gerek çınyo bıkewo destê şıma. Zaten nêy "savunma" xü pawutış DDKO idanemesi, Komal dı estbi. D.D.K.O Ídanemesi per.199 dı nêy ameyê nuştışı:
"..f-Kürtçenin dört büyük lehçesi vardır: 1) Kurmanci, 2) Lorî 3) Soranî 4) GORANÎ'dir. Ayrıca, yukarıda açıklanan dört büyük lehçeden başka Kürt lehçeleri arasında beşinci bir lehçe olarak Dimlî (zazaca)'yi saymak zorunluluğu vardır. Kürtçenin bu lehçesi Türkiye'de Erzincan, Tunceli, Bingöl, ve Elazığ illerin-de konuşulmakta olan hakim lehçedir. Öte yandan Varto (Muş), Dicle, Hani, Egil, (Diyarbakır), Zara (Sivas), Siverek (Urfa), Hınıs (Erzurum) gibi bazı ilçe-lerde bu lehçe yaygındır. Dimlî (Zazaca)'nin Kürtçenin konuşulmakta olan eski bir lehçesi olduğunu kanıtla-yan, bilinen kaynaklar şunlardır: A- Xenophon; Kyro Anabasis liber IV. (bak: The Marce To Kürdistan) Harvard Universty Press, 1962 London. B- Biblia SACRA; The bible Hause (kutsal kitap inci), 1918-NEWYORK. C- ÍRMENE ROYMONDE, Les Qustions Du Kurdistan, 1946-Pari.s Bu lehçe ile Türkiyede yazılı ve sözlü birçok eser de mevcutur."

Per 200 dı, ser nuştoxê Zazaya ameyo nuştış;
"...Zaza şairleri arasında da aşağıda dört büyük çağdaş şairleri gösterebiliriz.
Yivise Sei Khali:
(1890 - 1938) lirik şiirleri vardır.
Hemedê Silêmani: (1890 - 1957) isyan üzerine ağıtları-yla meşhurdur.
Silmêmani Qiçqî: Halen yaşamaktadır. Ísyan ağıtları ile yazmıştır.
Aşıq Verdi: (Amâ, halen yaşamaktadır. Üretim-iş üzer-ine ve inançla ilgili şiir ve deyişleri ile ün salmıştır)".

Nêy infermasyonê mehkemeyê Tırkan dı ameyê pawutış u ê neşırda Komali dı vıcyayê. Laberê, neşırda R.Z, M.E.B dı belayê xü diyê u sansürê Bahoz ra nê ravêrawo. Bewnê: Bahoz, per 126, 127, 128 dı belayê xü senin diyo u sansüra nê ravêrawo. Nameyê nêy çi şöwenizim, inkar u éhlaqsızeya.

>>> peydı şo (to back)

Gılgamêş

Hans Hagen

Gılgamêş hemver bırayê xü

Şanê Gılgamış hewın ra werzeno şıno marda xü homa Nın-sun het wazeno cı rê hewno siya kı vinayo êy vaco.

-Maya mı, hewn dı bın estareyê azminı dı ez bê hal şiyê. Bı rısteya fınê dı jew siyê azmini kewt érd. Ez waşta êy werzana, laberê a si zaf gıran bi. Mı waşta siyer cayê cı ra bılıwna, laberê mı êy zi nêşa. Heme şarê Uruk amey u çorşmandê mı dı vınderd. Ína şi nêzdiyê siyer u heyranê siyeri mendi. Siyerı zey jew cınya mı ant hetê xü ya. Mı çareyê xü da ser si u bı yaremeteya merekan mı si cayê cı ra werzana. Mı a si ard to rê u tı va kı a siyer bırayê mın o.

Ey çiyê kı Gılgamış vatê, Nin-sun zana yê, zana yê mane yê hewıni çıçi yo.

-Si kı azmini ra xij biyo kewto érd u to anto hetê xü ya zey jew cınya, o tenya qandê to ameyo vırazyayenı. Jewê biro bıbo ze kopıya to. O koyan ser dı gırd biyo u çı wext tı êy bıvinê kefê to yo zaf weş bo . Şar heyranê êy bê. Tı gere êy bigirê vırarê xü, êy ze enbazê xü bıamorı i êy biya mı rê. Hewnê to a çi wazeno.
Éyni şan Gılgamış hewnêdo bini di. Vına o şi Nin-sunı het.
-Maya mı, ez hewnê xü dı küçey Uruk dı vina baltay est bi. Formê (şeklê) cı zaf écêb bi u hinsani çorşma êy dı vınder bi. Çı wext mı baltay vina, kêfê mı zaf weş bi. Zerya mı kewt êy ze kı zerya mı bıkewo cınyayê. Mı baltay nezdiyê xü tepışt u mı bar kerd êy mı hetı.
Nin-sun cewap da:
-Balta, kı tı vina u tepışt ze hezkerde, o mêrdekêno. O Enkidu yo, heri qeyım. O her wext to hetı bo, bıbo paşti to. Enkidu quwetê xü homayan ra gıroto. O heri quwetırê welatiyo u çı wext gerek bo o yo to rê yaremetey bıdo.
Çı çax Gılgamış hewnê xü vatê, Enkidu zi kêyneker hetı bi. Kêynek êy rê vat:
-Enkidu, tı ze jew homayê. Qandê çıçi tı bı heywanana daristanan miyandı doş benê? Bê, ez to bera suka Uruk wuca dı Gılgamış to paweno. Xü derg kı cı hetı, senin tı xü derg kenê cınyan hetı. Tı êy hez kerê ze kı tı xü hez kenê. Werzı xü ser a érdı rıtubetın ra.
Enkidu mılê xü ra cılê çermı vetı. Kêynek çınayê xü dırna ke dıdı parçe, parçeyê da êy. A çına da ser Enkidu rê, destê cı tepışt u bi şıvanê cı ray nişan da cı rê ze kı o qeçeko.
Şıvani verê qe wuni quwet, pırtukın hinsan nêvina bi. Ína çorşmedê Enkidu amey pêser u çadıran miyan dı jewê dı cı rê şamiyê weş vıraşt. Ína nan verada ver êy u şarabêno bı quwet. Enkidu bewna nêy çiyê newe. Koyan ser dı o tenya waş werd bi bı xezalalê xü ya u şıtê xax şımıt bi, bızınan ra. O nêmısa bi şarab şımıten u nan werdenı.
Kêynek êy rê va;
-Nanı burı, Enkidu, werde-nê hinsanan. Bışmı şarabı, ze ma dı édeto.
O çax Enkidu nan verd ta kı vêyşaneyê cı nêmend u o hewt testi şarab şımıt. Kêfê êy zaf weş bi, ruçıkê cı şewq da. O leşê xü yê pırtukın şıwıt u leşê xü bı zeyta vılêyna. Enkidu bi hinsan. O çına da xü u bi ze mêrdım. O şemşêr gırot destê xü kı peza bıpawo. Şanı Enkidu kerey (sürü) pawıt u o şêr, vergi kışt çı wext şıvani bı hüzüra rakewte biy.
O şıwanan hetı heyatê xü ramna heta rojê mêrdekê ame ina het. Enkidu keyneki rê va;
-Qandê çı çı o mêrdek yeno tiya? Ez wazena nameyê cı bı zana.
Keynek vênderd mêrdeki u pers kerd;
-Hedefê to çı çıyo bı lınganê edızyaye tı yê çerx benê?
Mêrdek Enkidu rê va;
-Gılgamış to vendeno Uruk, kêy camêrda. Wuca dı şami-yêno erciyaye u weş ameyo vıraşten. Tı mecburê bırê ziyaretê êy. O kı heme cı ser qebul kenê. Ser şar dı şartê Qıralı vêşıyo. Çı wext vengê zırney yeno gere camêrd u cınyay xü bıdê kar. Çı wext kêynekê bızewıciyo gere şanê sıfteyını vırarê mêrdekê xü nê, vırarê Qıralı dı ravêrno. O vano kı çı wext maya xü ra ameyo dınya, homay cırê na heq daya.
Enkidu esebê xü ra bi zerd çı wext nêy çıyana aşnawıt.
-Ez şıra o suk, o suk kı Gılgamış destı ro. Ez cı rê fermanê cı buwana. Bı vengê no berz vênda cı miyanê Uruk dı "Heri qeyım ez a! Ez ameya kı yaremeteya şarê Uruk bıkera, o kı mabênê koyan dı ameyo dınya quwetê cı ê hemınra vêşiyo."
Enkidu xü day ser ray u kêynek kewt dım êy. O küçeyanê Uruk ravêrd ame cayê bazari. Ínsani amey nezdiyê êy. Ser quwetê êy ina qısey kerdê.
-Tipê nêy şıno Gılgamışi. No tay werdiyo zi. Esteyê nêy deha qeymiyê.
Çı wext camêrdi Enkidu vinay bıkefa qiryay.
-Nıka Gılgamış insanêno zeydê êya quweta bıro pêver. No qehreman hemınra quwetıro. Weşeya homay cı dı esto. Çı wext Gılgamış şıro kêy vêyvey Enkidu êy bıdo vınderdış. O cınyay bıparêzo.
A şanı vêyveyê na odayê xü dı pawetıtê. Kêverê kêyey heta pêyni akerde bi, ze kı Qıralı waşt bi. Çı wext Gırgamêş waştê kı şıro ay hetı, Enkidu vıcya cı verni. O verniya rayı Qırali gırot. Bı lıngê xü ya Gılgamış da vınderdenı kı nêşıro zere. Ína pêtepışt u ze gayana kewti pê can. Êşıgê Keverê kêyey ame war, duwari xılyay. Wuni bi kı tay mend bi kêye biro war. Ína day pêro u guni miyan dı mendi. Lej bı seetana ramêrd. O wext Gılgamış destek da. O saqeyê xü tayın ard war, lıngê xü ke miyanê qumi u zor xü da ser Enkidu. Esebê Gılgamışı di ra vıni bi u o fam kerd kı ina zey pêyayê.
Enkidu va;
-Tı, zey dê to ya kes çınyo. Quwetê Maya to, Nin-sun ze gaxoz yo u qandê coy tı serê hemın u hemın ra gırdê. Tı textê qıral meqamê Enlil gıroto xü dest qandê kı tı hemın ra xışım tırê.
Enkidu u Gılgamış zey enbazana pê maç kerd u vırar ke.
Seferê mêşe yê çamandê vêyvekınan.
Enkidu Uruk dı Gılgamış hetı mend. Her roj cı rê werd-enê weşi u vêyve yê gırdi vıraştê. Labırê dıma wextê no ravêrd zerweşeya Enkidu ser sukı vıni bi, nêmend. O nê elımya bi heyatê Qıraley. Gılgamış, ruşıkê êy yê tırşı vina u cı ra pers kerd;
-Dostê mı, qandê çı çi tı wuni qehrênê? Qandê çı çi tı yê bermenê.?
Enkidu cewabê cı da;
-Ez tiya dı Uruk dı biya zeif . Mı vêşi cınyay vırar kerd. Quwetê mı hêba bi.
Gılgamış va;
-O wext bê ma Uruk ra şırê. Ma xü rê şırê mêşe yê çaman-dê vêyvekına, welatê xırabey.
Enkidu tersa;
-Çı wext ez wucanan dı gêyrayê bı heywananê xoza, vınê ez ameya nezdiyê wuca, nezdiyê mêşe yê çamandê vêyvekınan. Wuca des hezar gami vêşi horiyo. Homa Enlıl, Humbaba veradayo ver wuca kı mêşe bıpawo. Vayê vekê Hümbaba ze adıro. Vengê êy ze layê ser şıno, vıcêno. Nenukê cı merdeno. kam şeno bıkewo wuca miyanê mêşe? No lejêno bê poso.
Gılgamış va;
-Ez wazena şıra mıyanê mêşe yê vêyvekınan u bıvıcya ser koyo kı, miyanê êy dıro. Eger tı nêwazenê se tı şenê tiya dı bê, ez şena tenya şıra.
-Senin ma şırê wuca, daran mıyan? Pers kerd Enkidu. Qolçıyê wuca qe nêrakewno u o zaf qeyımo u bıdewan veşi zi esebiyo. O heme vengi miyanê bêvengeya mêşan aşnaweno, heta hezar gamê verni. Senin tı xü bıresnê koyo miyan dı êy? O kı xü nezdiyê wuca kero heme quwetê xü vıni keno. Kı o leş hemverê Humbaba dı benê bêqiyas. O her wext xü paweno.
Gılgamış va;
-Enkidu, sebi tı camêrdeya xü vıni kerd? Gere ma qandê merdeni nêtersê. Tenya hey-atê homay bêdımo, labırê qandê ma merdıma roci amordeyê. Rojê ma do zeydê vaya vıni bê. Verni ez şına seferdê xü u tenya tı şenê bıbê mı rê paşti. Qe sebeb çınyo kı ma bı tersê. Eger ez bımra, nameyê mı do nêmıro u dom kero. Merdımê vacê kı Gılgamış lej da hemver ercüh Humbaba. Merdımi jew bı jew camêrdêya mı do bı fıkıriyê.
Enkidu va;
-Ez zi wazena miyanê in-sanan nameyê mı zi bıbo bêpeyni. Ez zi bı to ya yena kı bı erda jew bıkerê mêşe yê vêyvekınan. Labırê bê ma verni şırê het homayê tiji Şamaş, kı wuca dı o welatı çamê vêyveki ra vıcêno ê êy o.
O wext Gılgamış jew sıpe u jew siyah bızın qurbanê homayê tiji kerd. O sêm go-palê xü gırot destê xü u va:
-Ez xü bıda ray u şıra welatê xırabey. Şamaş, ez wazena bı canê weşeya Uruk rê pêydı bira. Mı rê soz bıdı kı tı mı sefer dê mı dı bı parêzê.
Homayê tiji cı rê va:
-Gılgamış, tı quwetê. Qandê çı çi tı yê wazenê bıvıciyê na seferı?
-Of, Şamaş! Goşdareya kı çiyê kı ez vana. Çı wext insani mırenê, kı ina qehrênê u canê ina beno lime lime. Bırcê suk ra mı vina senin leşi la ser dı şınê. Çı wext ez bımı ra no do bıbo qederê mı zi. Qandê çı çi miyanê insanan dı heri quwet nêşeno Homayan ra bigiro u bıbo wêhêrê heyatê no bêdım. Her insan mecburo rojê bım-ro. Qandê êyo kı ez wazena xü bıda ray şıra mêşe yê çamandê vêyvekınan. Wuca dı ez o nameyê xü bı kola ser siyê u cayê qürban kerdenı vıraza qandê Homay. Wuni, çı çi bıbo çı çi nêbo nameyê mı bıbo wêhêrê cayê, wuca dı bımano.
Hêrsi çımanê Gılgamışi suretê cı ra amey war.
-Rayê no zaf duri seferê no zaf wext gino heta welatê Humbaba. Mı rê helal kı, Şamaş. O wext qandê çı çi tı verada mı zeri, na waştena sefer kerdenı mêşe yê çamandê vêyvekınan? Na sefer kerdenı ser nêkewno bêparestêna to. Eger ez bımra welatê xırabi dı, o do weş bo. Eger ez peydı (tepa) bira Uruk, ez o do to ver dı sejde bıkera u to ver qürbani bar kera.
Heyfê Şamaşi, çımanê cı bı hêrsiya pır Gılgamış rê ame. O bı berxüdarêya qurbanı gırot u düay kerd qandê sefer kerdena mêşe yê vêyvekıni. U Şamaş, Gılgamışi rê yaramet-eya xışımê ê heyşt vayan soz da: vayê-gırdi, vayê-şamali, vayê-layı, tofani u vayê-serdi, vayê-qasırxay, a vayê kı tewnenê u vayê-qumi.

Açarnayox: Faruk Íremet

Not: Beşê, Kormışkan 1996/3 neşır bıbi. Na nuş wuca ra dom kena.

>>> peydı şo (to back)

Vatış

Mewlüdê Diyarbekıri

Geliyek de
Çar cenêki u mêrdekêk bi
Dı kêynay jo dadew jo pirekê bi
Geliyêk de
Panc camêrdi biy xeberi dayê
Bı zonê mınê weşıki
Geliyêk de
Jo geliyek do weşıkde
Qeflêg cenekanu mêrdekêk dayê.
Rayra şiyew bı zondê mı xeberi
Vengê cenêkda şaire şêytani nê kerdo
U vengê mêrdekêkdêg dınyade xü teslimê
U pak mendo
U weşık mendo
Geliyêk de
Günakarêk
Günekarêkdog xü ra şermayeno
Geliyêk de
Geliyêkdog tede varıte varena, darê
U cenêku mêrdeki tede bı Zazaki xeberi
Nurê asmani
Hêşinayiya dèlanu wesari
Awa bereqnayiya çeman
Varıtog bı rıhme varena
Wiçe wiça teyrıku tırudan
U serê şewray zırqê roci
Enê pêroyke qastê Zazakida mı weşıkê
Geliyêk de
Geliyêk do bı nurê asmanide
Keynekêk bı Zazaki xeberi dayê.


05.03.1999

>>> peydı şo (to back)

Sewa Haqı mı sero sodır nêbeno

M.Areyız

Veyve ses asmiye esmo mırena.
Maye ama çena ho sero bervena.
Bıne jara sewtıde caye mezela ho cena.

Dırveta mordemi cerra melem keno.
Herr mordem qesse fam nekeno.
Malle düna dırveta mordem wesnekeno.
Fellek-ke ame coru keşsra persnekeno.

Lewe mıde nalena veyvıka ses asmıye.
Mıde çino qurse peri tore bıkeri wayriye.
Ali-ve Mıstafay ra nane-ra hoviri bırayiye.
Mı qemşiyero to nekerde to ra bıvaji helaliye.

Zere mı-nu-to zumına hesto.
Ma hewne hode zumına hatır wasto.
Der-do-kı mı weno mı to ra xatır newasto.
Mı qelve hode tore qonağ vırasto.

Sevetune mı ra vorena vora payiji.
Kess nezono derde Musaye Areyiji.
Felek neverda ke heqa balışna to ra bıvaji.
Ez nezon to wo tı mıra biya raji.

>>> peydı şo (to back)

Ez Kama?

Alanbay

Ez kam, namê mıçu, ez çara hamo?
Yew sıwale ez tım u tım xüra perskenu
Her kes yo welat yıhest xü sınasnenu
Ez kam, qey ez xü nêsınasnenu
Ez kam, ez kam, ez kam?

Zıwan mıçu, welat mıhoça, ket çınu
Mılleta mıkam, ha kamır xokena
Xortê ma, keney ma he kamır lej ken
Ez kam, qey ez xü nêheseno
Ez kam, ez kam, ez kam?

Ez kam, tım u tım ez xüra vun
In çıhal ez hoke, qey ez xü nêzun
Sebon, cadê mımımojnin wayın bırên
Mıxü kerd vin, ez ha xü qeron
Ez kam, ez kam, ez kam?

Tay mıra vun, tü Tırk, tü werte Asya ra hume
Tay mıra vun, tü Kırd, tü Ísqandinav ra hume
Tay mıra vun tü Fars, tü Íran ra hume
Tay mıra vun, tü çıni, tü bêname
Ez kam, ez kam, ez kam?

Ínsun bê name nêben, elbet name mız hest
Ínsun bê zıwan nêben, elbet zıwan mız hest
Ínsun bê welat nêben, elbet welat mız hest
Ey zi insun mızi bısınasnın ya alem hin bes
Ez kam, ez kam, az kam?

Ney ney, ez ne Tırk, ez ne Kırd, ez ne Fars
Dahway mıdahwawa heqa, raya mırayerda rasta
Zıwan mıZazaki, welat mıZazaistan
Mısuwend ın rayera nêgêren ha hetan xelas
Ez Zazaw, ez Zazaw, ez Zazaw.

>>> peydı şo (to back)

Qetıl

Ozan Öncü

U sereyê gülanı dı
héreketê kok karıtını dest pêkeno
filoyê dı bı pancês tiyara ya
ina miyan dı Sabiha Gökçen
veri ra cay biyê ékit
kozıkanê Seyit Rızay rê
anışıenê werzenê

Alayê vist u pancên
resenê ser Koyê Surını
Dêrsımo asi ra guniyêko rıjêno
azmini rê sıp-surın şewqêno
u destê leymıni kewnê pêmiyan awa Munzuri dı

Héme çira verê mıqadesey biyo xırabe
mıçıqyayo nefesi, teyri peydı fırayê
Musayê ébdali, Baba Tujıkı
Saltıqê Zerın ê çewresi nımnaye
u sıfteyo qasaturay tıfıngi
kewto héta zerida Dêrsımi.


Anarşist

Ze jew anarşista
vıcyaya
destê
hézkerdeya xü ra
biya verê dengızı
mı dest da insanan
kes ferq nê ke
tamê êşi mı gırot.


Seyit Rıza ve Pir Sultan Addalım ben
KORA Yayın, Çıle 1988
Çarnayox Faruk İremet

>>> peydı şo (to back)

Mı ra nımnay

Faruk İremet

Qeçekeya mı
mı ra gıroti
seranê mınê
ê kay
nımnay
siyayeyda şanan dı
u
hewnanê mınê
xaseki
mı ra trêynay
êy hewnê kı
nê resay
zımbêlê mıno gülover.

Lewanê mı dı
arıqo gunin
tamê solın.

Çımanê mı dı
sersiya koyanê welatı
serbest bı vala surın.

Hérsê mı
kêynay wextê veyvi
şıwıtê
bı awda Munzuri ya.

Mı ra nımnay
qeçekanê mı
êy kı serehewadayenı dı
lorke yê şananê amnani
vılıki dêran bi

>>> peydı şo (to back)

Qeçeki peydı amey

Faruk İremet

Çı wext qeçeki lej ra peydı amey
miyanê şewqê şani dı
qedya huwatenı
u bani nımıtey dı hérsi cemıdyay.

Zeri, héyati ra şelpe werde, wuni kılmı,
tenya a cıwêna, ay zi to ra gıroti
sineyê to dı zerya to tewena
tı mecbur manena bewna hetê biniya.

Tı wazena êşi bıkera şenık bıvırna
bı awa, germeya u şamiya
lê héme çi bın sersida
nêweşeyda tersi u nefreti dı manena

>>> peydı şo (to back)

Werzê

Faruk İremet

De werzê werzê
ganê mı werzê
no çı halê mayo gan
no çı halê ma.

Çım suri Türki
kewtê érdê ma
talan keno oyo
malê warê ma
talan keno oyo welatê ma.

De werzê werzê
Zazano werzê
no çı halê Zazyano
kewto ver lıngan
no çı halê Zazayano
kewto ver vergan.

>>> peydı şo (to back)

Derheqdê Zaza'nde

Mewlüdê Diyarbekıri

Tı gerek hengemin bı vrazê la ıngışta xü bı dê jerrow jer borê, tı gerek gulan bı şinêw berzê rayan ser, tı gerek gülçin bê qay milete la gerek tı warway gurinigi sero, teliyan sero bı gêyrê gerek tek dı lınga tode çê latı tek bıkerê, kêfdê destê embaz dê xü u bımısnê cê.

Úiret eger tode çınêbê go şar to ğaret bıkerê iman ger tode çınêbê tıgo eman bıwazê nêyardê xü ra.

Èzm tode çınêbê tıgo êg bı èzmê ineverde destê xü akerêw pars bıkerê. Kêberê kesdê bı ğiret, bı iman, bı èzm, bı cehdi u kêberê kesdê bê ğireti, bê imani, bê èzmi, bê cehdi qet beno jo. Qet merdımog vernida cêde karêkdê cê, fıkrêkdê cê, èmelekde cê, gürweyekde cê, ğayêkdê cê, èmelêkde cê, miradêkdê cê, hedefêkdê cê, rayêkda cê esta. O og verniya cê, vengaqet benê jo. Enê çiro Ziya Gökalpê Çêrmug da Zazan vato ülkü yanê istiqametê ver bı milete. Eger merdım bı şeklêkdê xori bawnê tera ma Zazan hema tirane nê dawa remnayış yayke tirane ma ra ver desbas nê niya, durağag ma tede vınderteyê tirane hema hema hawa yenarısena cı. Peki bı çı neway, peki o go bı çı naway mago bırsın siratdê müsteqimi? Bı wendetdê mili, bı itihadê mili, bı jobini gürotış, bı jobini ra hezkerdış, bı jobini şınasnayış, bı tarixêk do roşın, bı tarixêk do dostanu neyaran bewki kero mago rayu rêça xü bı şınasın mago rayu rêça xü rastkerın.

Zazay gıca estê, Zazay çı qewm rayê, Zazay dı tarixde kanco müsibetu belay diyê? Hèbêk teyrıkêk da dordê çeman esta. Ez vana qey Tırki cı ra vanê devequşi. Ena teyrıke hem sobebeyi zana hemike perena. Gawag cı ra vanê bê bı perevana; "-La ez nê zana bı peri, ez sobebera. Gavag cı ra vanê bê sobeberi bıke, vana; "-La ez nê zana sobeberi bıkeri ez şıkena bı peri. Qesta ma Zazana mayke ewnakiyê. Ma neferê camêrdan Zazayê, nêyke Kürmancê.

Rocêk ma pêserokda (dergida) Nubıhar'ede ronışteyê mı di Kürmancêk do dergo qerase kewt ra zere, neyse ina boyk xeberi da va; "-Ez Holanda ra yena". Kürdê Behdinani bi. Mı diawna mı ra va; "-Zazay Kürdi niyê". Mı va tı bı delili şıkenê vacê va tarixzananê ma şerefxani u ê binan pêrıneyke ewna vato, hemike va Ewrupa de komeleyê Zazan estê ez şına ewca ewnena Zazan ra tı çıkda maw ine pêwa çınya. Ma roşnayoxê nê çiyê. Ma bengzerê jobini nê benê. Ayne rocêk dı pêserokda Azadiya Welati de hèbêk stajerê profesorêkdê Japoni (o prof og kıtabê "Tükiye'nin Öteki Yüzü" nuşto) kı o prof ın zÍf Zazan de Dêrsımi sero vınderto, hbek Kürmanci ra vat; "-Tı çikda Zazan u Kürmancan pêwa çınya cêra abırnaye yo (ayriyo) zonê ciyaya ê vatê; "-Zonê Zazaki u kürmanci jobini ra zèf duriyo.

Hewn neyaro

Herçi ma Zazayêg aqıl rısnenê cı u mazeretê cine çiniko ma hergu jo 10 roci rocê bıgirınu, bı nandê nimerocdê xü kıtabanê qısebend (ferheng) u zon u edebiyatê tarixê xü neşırkê, neşıriyatdê cinerê bı perandê xü ma bıbın destek qey zèf zoro? Qey mago bımrın. Yayke ma dı herunda dı çaketandê wayirê çakêtêk yayke potandê binan bın, feqet metbuatu qısebend u zon, edebiyat, tarixê ma heyna roşın bê qey zèf zoro?

Merdım kı bono inqilapdê Fransa u Oqtoberiyê Rusya ra merdım go bıvinê degırde enê her wurdeme inqilabandê tesirê edebiyatiw roşnayoxan zèfo. Çınki edebiyat roşna-yoxey, pêseroketey bena èbuqatê ê xiyalandê merdımiyeg lumteyê, dızdiyê, gawog eno lumtewog bı hèsretda seran nışkêk ra fırset vinenow kuno ra qarşi zırgandê roci zeg ganêdog merdebiyow rıh dı nışkêk ra kewta cı bı o newa xiyaliw hesret u ê çiyêg merdımi ımud kerdê yanê serbesti, azadi, dınyayekda heyna hera, dınyayekdog heyna cazib yanê bazarêgdo kesat ra ver bı bazarêdê cazibi yeno vinayişi. Yanê merdım şıkeno vacê inqilabê Fransızan u Rusan rokê nuştışi, qelemi wendışiyo.. La feqet inqilabê Írani ewnaki niyo. Ínqilabê Írani bı qewetdê maneviyatiyo. Ínqilabê Írani lacê şarbiyayeniyo, lacê bı şidet pawa gırêdayışê meshebiyo. Yanê ê pêleg dı Írande inqilab vıraşt pêlê behrdê dini bi, pêlê cami u hewzandê ilmi dinê Íraniyan bi. La inqilabê Fransa u Rusi bı pêlandê edebiyat u metbuati u bı pêlandê realizm, kılasizm, surrealistiw, naturalistiw ê fıkri cereyananê fıkri u edebi u endişayan, ewca qalıbê tengêg qabê heyati besi nê biy ê xerapnayêw newera qalıbi xü rê vıraşti kı ma ê şira vanê inqilab.

Etya çik vecya ra roşın degır metbuat, edebiyat, zon ewna mühimok nino hed u hesab. U gerek ma neşıreya Zazaki zengin u kamıle bıkerê. feqet hewno neyar ferê koyêkdê qırasi ma sero nıştorow nêverdenog ma werzêbın. Eyro dı niyamdê neyarande neyara fenê hewni çıniko. Heşiyari, xafil nê biyayış, tefekür, roşnayey, marê enê çi lazımê. Eger ma şarê xü nê werzanêmê mago bıbê berdange Türkanre badê joyke Kürmancan rê. Èdetê ezê çiyano gavog merdım mecburi beno berdangê heşyaran u bı lebatan. Ítifaqo mili, heşiyariya mili fıkrêdo mili dermanê nêweşida Zazano.



Meya mı viri

Garcia Lorca

Çı wext mırena
bı gitarê mına mı defın bıkerê
bın qumı.

Çı wext mırena
portaqali
u mabênê néne ez.

Çı wext mırena
şıma şenê mı defın kerê
bı ju deleme ya.



Hésêna

Garcia Lorca

Hésêna
senin guni veşeno rıhê mı dı
u adırê ciyê sur senin hélêyêno
zeri yê mı dı zi waştenı.

Cınêkênê, aw bırıjnê
u héyfê şıma zi biro;
çı wext héme çi bı veşo, bı qedyo
tenya vay dı
çıtırıxê adır bı pero.

Çı wext mırena.

Çarnayox Faruk İremet

>>> peydı şo (to back)

Awrançi u Semir'ya

Kewra Heyder

Welatê ma de awrançiyê beno zaf baqıl beno. Dewuzu ra kam ke genım ard ane areye rinayêne, tede base ceno. Pi xapneno, cıra genım ceno tıp-top rusneno. Rozê Semir çor tenekêi genım nano ro qatıre ceno sono areye. Awrançi çêber de rastê cı yeno, piya çüalu nanê ro benê zere. Xal-xatır ra tepiya, Awrançi vano:
-Bıra Semir, bi base kume. Kamke rindek zür kerd o base ceno, mı ke zuro wes kerd, genimê to, tora cen. To ke zuro wes kerd, ez dı tenekêi genım ki ken genimê to ser, torê rinra horê bije su. Semir vano:
-Bıra, to vato vato. Awrançi vano :
-Bıra Semir, de vaze.
Semır vano:
-Bıra to mıra pıla vırende to vaze.
Awrançı kuno qese vano:
-Usar, ma çê bar kerd şıme ware. Heştera tepiya mua mı, mıra vake: Bıko, ala ur-ze so dewe kêrgunê ma de niade, dota cı marê genım biya xorê beme rimera ameweme. Ez darine we şine dewe, dewe tıp-tola, şine çê ma kılıt vetke çêber rakeni, çêber ra nêbeno. Tomdan nêtomdan ke çêber ra nêbeno. Tesela mı bıriye, şine serê ban lozınero davacer niyada ke çı bıvınıne! Zere ban sıpe keno, lozıne ro şine zere ke zere ban pêro pırê haquno. Mı haki pêro lozıne ra eşt teber ke çı bıvınine. Dıkê gı-no peê çêber ro to vana " gawo". Mı goçen kerde dik'te, dik xo kuya ve çêber ra, çêber u des'a piya riznay bı tever. Mı dı tenekey genım kerd çüalu na ro dık kotnera raê son ware. Amıne kişta Ferat'i, xoriyo sê bıkerine sê nêkerine ? Mı genım dikra na ru, eve sapan genım pêro Ferat sera tek u tek est bover. Niştne ro dik, dik azna eşte şime bover. Mı fekê çüalu kerd ra, dik genim pêro nıkliye kerd, kerd çüalumı onca çüal bar kerd şime ware.Awrançi qesê xo qedeneno. Sa beno xo xorê, çütır ke Pising mêrı de niyadano. Hen Semir de niyadano. Nafa ki dore kuno Semir,
Semir vano:
-Seru ra raver çewres petage mesê ma bi, soder mı mêş mordenê verdenê ra. Sonde onciya mordenê kerdênê zere. Rozê sonde onciya mı mêş mord kejü mêsa ma niyama. Mı pıncrar kerde hard de şine ser, nat-dotê xo de niyadan. Mı niyada ke,hawa peyê koyê Qereçol dejü hega de ververejü gay de kerda cıte. Ez darine we şine, mêsa mı kerda hetê zerı, ga kerdo hetê tever. Ga besenêkeno bonco, qewete pêro naro vılê Mêsa mı ser. mı mesa xo kılame ra vete ke çı bivinine, vıli sero honde cün kul giredo. Mı mêsa xo gurete arde çê, berde axüre de giredê, kelpıçê wele ardna ro kulê vıli ser. Çêber sero kılıt kerdı amine çê (keye). Werte ra hirê roz vêrdi ra şine axüre ke çı bıvınine. Vılê mêse sero bostanê tera biyo ke to ra sê vajine 1kündır, 2kavun, 3karpuza, lolık, xiyar, ısot, lovik, sılq, piyaz, boldırzan. Ez tene hortê bostan ra feteline, mı jü 3karpuza girse diye, dı hondê sarê to esta. Mı karda xo vete, karpuza lone kerd ke ala resta, nêresta. Mı çıme xo berd verê lone zerede niyadanteyw! Zerê karpuza de awresê (Hargos) remeno, tajiye verdana awres dıme, Say-dere ki verdano tajiye dıme. Zere karpuza de hirçor sur ard pêser. Awres amera verê lone, peyê xo çarna cı ra xete este tever. Mı xete gurete wende ke tede nivisno. Çar tenekey ê toyê, çar tenekey ki Awrançi serkero torê bırıyo ra xore bije su.Semır qese xo qedeneno, fekê Awrançı akerd maneno, vano:
-Bıra Semır ez honde sero jür ken, mı hona juro niyane nêhesno. To çar tenekey haq kerdi, Ez eve na zure to nêke çor, çewres tenekeyi mılet ra cen. Semir ardünêxo ceno beno tever, tene ke beno ra dür cereno ra vano:
-Bıra Awrançi heftena onciya yen.
Awrançi vano :
-Ni, Nii. Reyna tovbe vo ez ke reyna zuru ken, nê ez zuri ken, nê ki to dı hefte de reye bı. Haq'a mı ke çıka aye cen. Reyna tovbe vo.

Arêkerdox: Usxan Cemal
Berlin, 1984

1-Kündır: Kuy
2-Kavun: Beşila
3-Karpuz: Hendi (mıntıqa Diyarbekır Hêni), zebeş (mıntıqa Süreg "Sêwereg")

Not: Vateyê kavun, karpuz türkiyo u kündır zi kırdaski yo. Beşila (kavun) zaf mıntıqayê zazayan dı vacêno. Hendi çorşme Diyabekır dı, zebeş zi çorşme yê Süreg dı vacêno. vateyê zebeş bı xü zi érebki yo. Cora zi vateyê hendi zazakiyê do raşto. Editor



Koyê ma koyê Bingoliyo

Muska ra Ibrahim

Ax koyema koye Bingoli
Ewro her hete to biyo ze çoli
Tede pusudero namusuze eskere Romi
Gencanema Welat terkkerdo biye ğeribe qomi

Vınde bıra vınde koye xore welate xore bıberbine
Derdo kule kesreta cigeraxo na ğeribiyede rehetkerine

Koye Bingoli welate mao ware mao
None mao ağwa mao
Harde şero eginano Mırade feqir u fıqarano
Mekane ziyaro Evliyano
Velate piro rayberano
Koye Bngoli harde bavo khalemano

Vinde bıra vınde ez bavo khale xore bıberbine
Derdo kule kesreta cigera na ğeribiyede rehetkerine

Şima nezanene rındekiya koye Bingoli
Tede vengdane çeşit çeşit çuçuke çoli
Kişta çelkani,yede ware Qertali
Harde xo duzo kemere xo puro sali

Vınde bıra vınde dewa xore çelkaniye re bıberbine
Derdo kule cigeraxo na ğeribiyede rehetkerine

Vere koye Bingoli mekane XIZIRE khali
Ma qıymet neda bavo khali
Ewro ki kewtime bıne meyeta şari
Aqılema bikor çıme ma bi tari

Vınde bıra vınde ez pilo kokumane xore bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Pilema mare omıdbi roştiya cımabi
Vere koye Bingolde ze şemşiya kınkorbi
Vatene lao goniya xora inkarmene
Şıma nezane ma cıdi
Veşan mendime teşan mendime
Koyane Bingolde mığarade mendime
Turko kurda ma qırkerdime
Qirina ciniyo domanaema
Cigere ma parçe kerdi ma merdime
Mara zuret neverda zere kerbelay de bime

Vınde bıra vınde hesiriya mılete xore bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Nono ağwa mabi sıtara mabi koye Bingoli
Çala dizdano ware Qertali
Mewziye MAMUDE ZEKE Zeynel i xele Íbrahim Aliye Ulaşi
ne silaye maye egiti nişanciye xormeçıkabi
Sene tora çewres çımera ağwe dana ÇELKANÍ
Karşide Sefil ziyareto XIZIRe khali
Xormeçıka xo eşt siya şıma şıma tey yarbi

Vınde bıra vınde mewziye khalike xo mamud,re bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Koye Bingoli koyede namdaro gırso
Verde şare ma emre xo ebe ters Xelesno
Eskere hamidiye alayi teba topa
Ame kewte dewane ma
Teslim gurete xomeçıkara
SEYCAFIR yo VELI ağa
Desteg do hamidiye milisane Aşireta CIBRAN ê Kurda
Bingol ra, Bitlis ra, Muş ra, GIMGIM (varto) ra
O ke sila xo çina amo ebe torzeno qama
GIMGIM de milisane Xalit Begê Cıbrana veto FERMANE ma
Milise kurda dewane made kewte CANESERA no SEMA
Şero egitane XORMEÇIKA zavo zece xo gureto
Waro veten terkerdo kewte koyo pukeleka

Vınde bıra vınde ez Fermano bekesiya mare bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Zavo zeçi ciniyo çeneki
Ruşne koğa qıje ki kulina qurşunkere
Silaliye ma mende koğa pilede
Zeke çorsane teba silaliyide binra
Sere ciniko çeneke qurşine gureta
Vato make ameyme kiştene
Ceniyo çenakanema pero qurşınkere
Namuse ma mekuyo Düşmen deste

Vınde bıra vınde onuro şerefe egitane mare bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehet kerine

Diyare koye bingolde sere koğa pilera
Biyo şin şiwane ceniyo çenane azebano domana
Herkesi heqa jümin ra kerda helal bırıyeya
Hımet vaşto ziyarane VARTOY ra, goşkarbabay ra

Vınde bira vınde KERBELA, ye mare bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Eskere hamidiye teba aşiretane Kürda
Kewtera qome madima hitan vere koğe ebe topa
Durbıne de qaytbiye mewzidere EGÍTE XORMEÇIKA
Pe her kemerede bereqine namliye tıfanga
Düşmeni vato çare çino neşkinime ebenina
Vere goşkarbaba, yde orte xode dopera
Íse muzura vato bere ma ne esira bıkışme
Seba seycafiryo Veli ağay ra
Jü qol ağasieye asirete de bine vato na namusuziya
Asireta xo bırıya ya vato kam hewlo bıkışo
Kami hesire deste xo kişto
Seycafırıyo Veli ağay xelesira

Vınde bıra vınde Seycafiriyo Weli ağayre bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Kürda qaytkerdo dı genc ene hete Goşkarbabay ra
Íbrahimo Şukribiye lolara çe ali ağay ra
Ibrahimi yo sukri vengdo vato:"-Xolo ma şimaresime
Hin zanıtoke firare xormeçıkane"
Íse muzura zonema zanıto vato: "-Berene berene
Ame kewte orte asiretane kürda gurete şehid kerde."

Vinde bıra vınde ez ibrayim,yo Sukri,re bıberbine
Derdo kulu kesreta xo na ğeribiyede rehetkerine

Aşirete kürda kewtera jumini vere koğede
Cereya şiye welate xo serde
firare xormeçıka xelesira
Loqme kerdo vıla vırane ardara ceniyo domananexora
Silaliyane ma welate xo terkerdo şiye dersim
ceniyo domane xo xünıs,te kerde vıla
Na ferman, e ma xormeçıkade, yardım niyamo dersimra
Na fermane made pişti da jumin xormeçikano lola
kurdare ajan ,tiye kerda şerefsızane AVDELA
Xormeçikano lola desteg do
Cumuriyete kemal karsiye kurda
Vınde bıra vınde merdetiya xormeçikano Lolare
Kutikiyo xayintiya AVDELANE tersunukare
Koye Bingol harde bavo khalemano
Şare ma ne kürdo ne ki turko herkes zano
Verde kesi kurmanciyo Tirki nezanıtene
Zone xora başqe zon qese nekerdene
Zone ma zone hazar serano
Zone bavo khalemano, ZAZAKÍYO...

Vınde bıra vınde ez zone bavo khale xore bıberbine
Derdo kule kesreta xo na ğeribyede rehetkerine

Ma vatena pilane xo nêkerd
Ma Kültüre hazar sere inkar kerd
Ma zone xo qese nêkerd
domanane maki qese nêkerd
ewro ma teze danime çokane xo ra
zone ma mare biyo derd

Vınde bıra vınde ez zone xo rê kültüre xo rê bıberbine
Derdo kule kesreta xo na ğeribiyede rehetkerine

Biyene usar koye Bigolde ağwe gınede
Dere sorbelaxi kemero kuçi
Dale suri ardene corde
Orte muskano dewa şorıkede
Jü raye biye zere deride
Hurdina hetade
Meme şaro Sabadine şewişi
Emegdarbi macirbi dewede
Zaf piyaye feqir bi, be zerar bi orte made
Purde orte dewamamano şorike
Hersere şiyene laserde
Meme şare purdi vıraştene
Orte kemero kuce laserde
Ebe destane xüyê gırsa
Ebe bejna xüya derge

E mara mara ma dera zaf heskerdene
Amene çe ma vere şemıga çeverde niştene ro
Zımıstani ki vere sobara nevejiyene
Loğe destebiye sere bona loğe kerdene
Hem heqira hem ki cirane neheqira xeverdene
E heq nasnekerdene ziyarara inambiyene
Rocê, deso dı imama guretene
Cıla nermede nekewtenera

Hitan roje mexelesiyene e ağwe newerdene
Vate KERBELA de domane ELÍ ŞAYE MERDA be ağwe merde
Germiya deso dı imamare her çira ardene
Rojane XIZIR de qurbana xo kerdene

Vınde bıra vınde ez ape xo MEM rê SABADÍN rê heyde Ali,re bıberbine Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribitede rehetkerine

Usare, Welate mıde Qiriyo gaziya koye Bingoliya
Her hete xora ağwe vejina
Tame soy cıra eno ze cemed serdına
Welatemıde ke şiliye vare tam varena
Peyniya xü esta...

Koye Şerefetinde duşe gıre boğade
Sere xo ke bi hewro siya
Pilanema vatene şiliye a hetra ena

perojra tepiya varena
Gege zaf ğedar varena
maliyo selx kowara qırkena
Çede beno şino şiwane isana
Pi vano ere domani kotiye
layiki selx ardo ya niyardo
Pepug mayere waneno
Vana ero wi ez korbi korbi
Buliski da tora tı laserde şiya
Tosera torge ze kemer vara
Piyo maye çe terk kene
Verba koye Bingoli şone
Cigera xo kora biya vindi
qudumra kewte pıra cerene
qirene berbene cigera xora cerene
Mayo pi vane ero ez korbine korbine

Vınde bıra vınde ez na sevdare welate xore bıberbine
Derdo kule cigera xo na geribiyede rehetkerine

Her het lasero ğezebo
Bulusk zere torgede ze tope adır erzeno
çım çımi nevineno
Torge ze kemer varena
Venge sajiye sere bona
Zerede isani vısneno pera
Pile ma mara hers biyene
Vate ero xo rone
Qayt mekere pencerera
Meşore le çeveri bulusk dano şımara
Ma xo eştene talde qayt biyene dızdiya

Vınde bıra vınde ez khaliko pirika xere bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Welate mı ke kuno mı viri
Koye Bingoli dewamı ne isane delali
Na cirantiya meymantiya veri
Domantiya hevaltiya mı ena mi viri
Meyman nono rıske mılete mabi
En feqire isane ma none dene ğeriba
Meyman made XIZIR nebiyo
Pilane ma vatene
Çewo ke meyman tede çino
Rısk,e edina ki çino

Vınde bıra vınde cirantiya verire bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Usar eno koye bingoli beno kewe
Boya gulo çiçegra isan beno newe
Cerdara hoka hoka şuyanana kılama vane
Taye süyane genc sevdalıye berivanane
Manıka noni kene pıre sunga
Waştiyane xore ebe manıka sunga ane
Sevda çena ver nalene kalene
Taye pilanema ki zaf kılame weşi vatene
Duşmeni welat xelesna BERIVAN,e ma kane

Vınde bıra vınde ez berivana xore bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Ma domanane dewa zaf heskerdene jüminra
Ma dene jüminra rena biyene ze bıra
Ma şime mektebe hitan lise fesadiye kewte orte ma
Ma bime parçe parçe solci silay nay juminra
Xezika ma ze veri juminra hesbıkerdene
Mevejiyene dewa xora

Vınde bıra vınde ez hevaltiya verire bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Koye Bingoli non bi mast bi ze sere şıtbi
Ceniya ware de ebe postıka rono toraq dene are
Mal zaf bi dawar zafbi qatığ zaf bi
Make koye Bingoli terkerd welatra vejiyayme
Koye Bingoli ki mıradiya mara
Ma ne non di ne qatığ di mıradiyay ziyaro diyara
ÇELKANIYE ŞEYIDE DÍYARÍ GOŞKAR BABA
GIRE BOÚA HAZIR BABA ÇADIR BABA
Ma PÍRO RAYBER nasnekerd pir ki mıradiya
Ma kuli mıradnay roja tengede nereşti ma
Qurbeto surguniye hepsade kowara poyay gencema
Ma qimet neda bavo khale xo teze kewtimera dıma

Vınde bıra vınde ez ziyarato ewliyane varto, yre
OCAÚA SEYCAFIR ıyo PIR SEYNESEMÍ,re bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Çey ke siyene diyare koye Bingol,i ware
Şandane ma domani şiyene ware teba here
Ma gale kerdene pıre sawane tırşa xaşxaşıka
Gege ma here kewtene şewe zaf biyene tari
Kişta rayede lulıke adiri veşene
Makerdene xo dest pe metersime
Zere, dere çirde venge cınawura amene
Waro surde ma xırbane boşara tersene
Xırba xeyma ma kiştiya rayede biye
Na xırba xeyma xırabiyede
pirıkamı khalikemı mare duyay kerdene
Çey ke ware koye Bingolira amene
aşme waro surde nene ro mendene
Xeyme fistene ya holıke xo vıraştene

Vınde bıra vınde kuça xeyma khalike xore bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehet kerine

Koyo koyo koye Bingoli koye dewa ma
amnani Sıle fari Ali,ye hesiki mikaili cerdane tora
Kınkoro mırcor çınıtene kerde gırza
Tepeliyede dala zerde vere çala niçkade kerde mağa
Hitan payiz mendene pedo ardene ebe gao ğızaga
Anka kane gay şikoti Kınkoro Mırcore cerda

Vınde bıra vınde gulo çiçege welate xore biberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na geribiyede rehetkerine

Koye Bingoli berzo ebe hazara metro
Vere sene koyde korto nefeso
Ma ke şewe kewtene çala korte
Pilane ma vatene kortede ejdiya esto
Ninge xo hardere sere xo azmendero
Tuke sere ma biyene ğıj ma tersene
Ma HERE,ra cesaret guretene
Biyene fıra fıra merata here neşiyene
mal veremade goredebi ma nediyene
Here fırene mal remene
merata here vere mali remene
biyene zıra zıra here
vero peyra kerdene ma çurikede mendene
Xaftla şuyane girene
gewro ha gewro kuço ha kuço
Nafaki kutik nenera madima ma remene

Vınde bıra vınde şuyane xore hera xore bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Ma teze kewtenera raya vıradiye verba wara şiyene
Ma le Nefes,te niştenero bina xo guretene
kemere nefes paçkerdene ma halle jüminre huyene
Ma nefes xelesne zinare deleverge karşide vejiyene
Pilane ma vatene heş,iyo cınawır,i ita qulade vındene
ma rena tersene qudum made nemendene
Ma zınare mewziyara vejiyene diyar
Mara ware asene doman biyene har
Vere her xeymo holıkede adir veşene
Millet amene tehet govende gurete kılami vatene
Xortano azeba ze qulunga wengdene
Azmende aşme ze eletirıg şewle dene
Gegane govende hitan astare şodiri dewam kerdene
Ma domana varaede şiyene sala çinge kuyene

Vvınde bıra vınde ware koyde sala çingere bıberbine
Derdo kule xesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Pırıkamı ma tornane xora zaf heskerdene
Reseno xape dene ma Vatene şore zelıka biyarene
Vere nefeste hete şeyide diyar serde
ma kerdene top zeliki ebe derza
makerdene pişti onciyene kemero zınarara
Çığa rındek veşene zelıke kınkoriyo dımega
Boya xo çığa veşebiye merate düye adıre wara
Ewro kane kınkor dımega sere siti ez axüzara

Vınde bıra vınde domantiya xore malo daware xore bıberbine
Derde kule cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Pe warane koyde cıra vane merga sira
tedebi xeyme hurkujano bertiya
Hurka(yörük) zaf rindbi. Ağaye hurkuja kist bertiya
koye Bingolde vahşiligiya bertiya ze eskere romiya
Gege Bertiyano şuyanane ma dene juminra
Ma domana ware ra hebere berdene dewe
Dero ciran camerd vaznenera amene wara
qaşo şiyene bertiyaradene, neşiyene le cenika xora
A şewe camerdi niyamene dewe
Hitan şodur vırana cenika xode kewtenera
Biyene şodur her kes zımela xo vıraştene uştenera
camerdi hitan amene dewe pale kewte merga

Vınde bıra vınde ez na heskerdena rindekiya verire bıberbine
Derdo kule xesreta cigera xo na geribiyede rehetkerine

Vane bertiya ARIF,e sıliyo SÍS,E Qemeri kuye
Mehemed,e hemedi verdera karnekerdo xo nora neweşiye
Hero ware de le amoja perşede vinetene, dibi rehetiye
Ewro ware xelesiyo çe XIZIR de keno xizmeto azete
Bertiya süyane ma kuyene ap mehemed neşiyene
Camerdi dewera amene ware.o teze xo ontera şiyene
Domane xo ze şerane hesiyo ibil vejene
Hemed Remzi Ali ze egitane
Vane Alikemale Ulaşanu Weysele Ademi do bertiyara
Vane bertiya ame şewtiyo baturmera
Amoja DILŞEteba sepiya doy şiya
Ali kemal,iyo Weyseli do bertiyara
Kamci bertij kewto dest kerdo berz dohardıra
Kuweta bertiya tepiya rema tufangi ne jüminra
Kemale Doğan verdera fırlemebi gaziye arda waro
Vato kundez kişto namet birindaro
isaneke varede mende berbe pedo zur vejiyo
Zure kemale doğan ze tufang teqo şiyo

Vınde bıra vınde şero egitane welate xore bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

KEÇEL ALTAN muxtare dewo vane remo şiyo
Hefe çe FERÍ, ke no PÍNTÍ cıra biyo
Wari dizdiya rotene peri verdene
herkes ebe çımane xo diyene
memur ke biyamene çe ciranade non verdene
No KEL AYNAK tam hirıs sere muxtare MUSKA,biyo
Heqa cirantiye heqede gırana gulera meşoro bıxeniqiyo
Cirane feqir nezane o çığa duriyo ze luye sinsiyo
Juyoke bızano ancax wayire şerefiyo vicdane xüyo

Vınde bıra vınde ez durutuya bebextiya KEL ALTAN,ire vajine
derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehet kerine

Koye Bingol de ware Elmuradiyo Kumnexşa
Raya Tekmani Hunisi ne warara şona
Pe gola çaxil koğa selereşa
Vere dayede gola sitile namdara ebe tersa
Ware bavo khale mano harde şero egita
Pe selereşe koğa pila en cawo berzo
Vara xo nehelina hitan vara teziye sera bıvaro
Diyare koğera roj se vejino akıle isan vındeno
Şavaqra ze sajiya adiri çiye siya keno
Roj hurdi hurdi beno sur cıra adır teqeno

Vınde bıra vınde koye Bingol de koğede roj,re bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Ma domana şiyene deve Bertiya ardene
Ma berdene gora sala çıngede meğelkerdene
Amoja dilşe tebe Şagula apemı SERTÍF,i
Tuke deva ruçukutene vate ma kenme lapıki
Pırçe devara vıraştene lapike ze tıftıki

Vınde bıra vınde xeyma pirika xore sala çıngere bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribiyede rehetkerine

Pirikamı şavaqra MEŞKE, e do şanitene
Kerdene REWUKE ma ware ra vejiyene
Rewuka qatığ ron gıredene hondke heciyene
Xezıka merata here made nebiyene
bare xo biyene çewt neşiyene
Kutık verma şiyene dewe ,kewtene siye

pirikamı pela PEJEKE,ra sere şiti piştene
Make verdene tame hazar çiçege te diyene
Ma kevwtene vırade raya nefesi
Toze dumaxe rayera nıngane goligara kıncane ma surkerdene
Ma rena ki kefli bime orte toze velede
Toze kınkoriyo Dimegayra her het çeqer kerdene

Vınde bıra vınde hera xüya velinere
Raya warane tozunere agwa serdınere bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo ğeribiyede rehetkerine

Ax koyo koyo Bingoli
Ax ware ware ware koy
ma tode şenık werde xaşula doy
Nono pede ronine hewla helisa dewejune lopıke doy
Ma şenık verojo cerdane tora ardi kenger sungo soy
Çeyke dewera şiyene koye Bingoli ware
Cırani pero amene tehet şiyene diyare ÇELKANÍ,ye
Miyaz kerdene vıla ebe para
Çeyke amene dewe rena kulina piya
Şiyene xatır vaştene ziyarane koye Bingoli,ra
Ziyarane to sera isane itikatli berbene dene xora
Venge berbişe isana siyene erşo ellara

Vınde bıra vınde ÍTÍKAT,e verire
ziyarane koye xore biberbinere
Derdokule kesreta cigerağo na ğeribiyede rehetkerine

Verde genca jüminra hesbikerde xapıtene çinbiye
Ebe sozo bext juminre vınetene hitan zewejiyene
Jüke ortede fesadiye bıkerdene
Milleti tüye rüye fesada kerdene
Juke bızanitene dı genci juminra heskene
Kesi çenekere teklif neberdene
Vate waire waştiya benamusye nekerdene
Xortiyamade Weysel,e Sılmane Perşe
Fesadbi fesade de fenabi yazi nivısnene dene ibe perşe
Weysi yazide çenara xeverdene ibil pencerera eştene zere
Veysel,o fesad. bırawa berd, ESTENBOL de kerd gure
Biyo ze xinzir, qafike biya keçel .biya ze zutika here

Vınde bıra vınde ez na heskerdena verire bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na geribiyede rehetkerine

Ax koye ma koye Bingoli
Na kamaxa ğeribiye mıre biye ze çoli
Birine mi nalene tı vane mı kuyene werda ebe uşira moli
Ez hondke berbo çıme mı biye ze gola goni
Ax derdo ax VARTO ya XIZIR tikotiya mı bıresne qomi

Vınde bıra vınde ez MUSKA,de XIZIR,re bıberbine
Derdo kule kesreta cigera xo na ğeribyede rehetkerine

Ax koyo koye Bingoli ax dewe dewa MUSKA
Nıce rındeka tode vıraşti puluko bıska
Ax deste YARE deste mıdebiyene wa xezıka
Yare birina mina yare GULSOSUN,a ze mıska
Cigeramı DIRENCAN rojo DOÚUŞ Aşma
ÍBRAHÍM ğeribiyede birindare yaro neweşo seba şıma

Vınde bira vınde ez yara xore domanane xore bıberbine
Derdo kule kesretexo cigera xo na ğeribiyede rehetkerine



Hıştık u Pıştık

Beno nêbeno wextê dı cınekê bena u merdek kê cı beno u keynekê da inan bena. Namey keyneker Fatima ya, namey merdeki Hıştıko namey cıneker zi Pıştık. Na Hıştık u Pıştık keyneka inan bena gırd, kenê veyw. Na veyw bena şına dewna. Tayn şıno bol şıno no may u piyê cı beriya keynerda xü kenê. Cinek vana:

-Ha Pıştık, hadê ma beriya keynerda xü kerda, ma şırê Fatmaya xü biwinê. Hıştik vano:

-Ha Pıştık, tiya se vana?

-Lacê mı ma do şırê koti? Ma yê şınê Fata xü bıvinê. Fat rewnayo şiya ma bêriya cı ker-da. Ma wezenê ay bı-vinê.

-Hıştık, çare yê cı ma bıvinê. Ha ez zana ma do sekerê. A nê sewli kı ma qandê Fatı gıroto ma do sekerê. Zaten a veyva neweya sewlê cı boliyê, a do nêy sewla sekero? Nêy sewla ma bıdê leglegi rê. Wa ê zi leglegi rê bo. Fat sekena sewli?

-Keyna mı wıllı mı tore fistanê ard, ê dar vıran bi, qefılyê bi, lerzayê ê lerzayê gunayê mı pê amê, fistane to wıllı ma gırot da dar ra ê mı to rê cıteyê sewli zi gırotibi legleg lingê xü cemidyabi vewr sero, mı êy zi day legleg ra mı va tı sekena pê? Tı xü rê idarê bıkı ê wujadı warwayê, vırani yê. Ê Fat zana may u piyê cı hintê ê vana:

Neyse nê rojê dıdı wuja dı weş weş roşenê, ê ya tepya Fat weynena halê inan hal niyo, vana nê xintyê nê de gırweyê bıkerê wutya dı. Merdey Fatê cotker o, yanê dewarê cı, çarweyê cı, kergê cı, hémê çiyê cı bolo. Fatê a roj werzena nina bena bandê kaza . Ca yê wuja dı nina rê virazena, wuja dı nina kena hewna. Ê édetê kazano kazi tım şew vanê; kırt, kırt, kırt, xü vıreynenê. Na cınek zi vana:

-Ê beno ma wıni bıkerê. Nê werzenê şınê biri ra aw ancenê, anê, lêni nanê ser aw kenê germ, lênê no gırd nane ser u adıri nane bına, aw gıreyena bılk bılka awiya, nêy werzenê nêy héyvana jew bı jew perenê kanadandecı u veradane a aw miyan, nêy serey nina cenenê awda gıreynayeni ra u vecenê, cenenê aw da gıreynayeni ra u vecenê, hemna wuja dı nanê pêser ê heyvani awa gıreyena heyvani pêro te de veşenê u mırenê. Ê nêy merdise, héyvana ra veng nêviceno dıha. Wujadı Pıştık vana:

-A nêy héyvani, tı nê şena bowniyê pıra, tı jewdesta, ne pero ışpıjı kewtibi ninan sere, ma ardi lenek na ser, ma serey nina şıti, a diha ganê ina bı réhet a dıha xü rê rakewnê.

Xü pizê dı zi keynek qehrêna. Na xü bı xü vana; "O do sebo nêy estê 20 tene kaz, nina pero ceneya aw nêy pero merdê. Na weyndana qeç u qulandê dew, nêy kaza pêrın benê çekenê kulıkê inan ser u yenê kêye. Na keynek şewra ra heya şan dışmış bena. Na xü rê vana: "-Emşo mı nêy wuja dı hewna kerda nêy wına kerd bımı. Êzdo nina emşo kotidi hewna kera. Beno şewa bin zi Fatê may u piyê xü bena bandê héney u sabunan dı kena hewna. Nê vanê rınd emşo zi ma do wıtyadı rakewê. Nêy wujadı rakewnê, tenekê hewnê şani ginê. Nêy fına benê aya, werzenê. Nêy vanê:

-Way way , way way! Ma nêy pêro sıyê sıpe yê. Nêy sıyê sıpey ninan ardê, héni rê zi vanê, na zi xer ra nina arda qey nêy kenê nêy bane xü dı wutya ra divar bancê laberê waxtê nina çınyo kı ê divar bancê. Nêy nê şenê wextê nina çınyo. Ma emşo çıçi rê rakewtê? Ma werzê nê xeri alawê nina rê vırazê. Nêy werzenê aw anenê héne yê xü zey dê lınciya alawenê, bı huwana héney merdeki pero teliza ra veng kenê, zey lınciya alawenê, alawenê ê sabuni zi nanê pê ser. Wujadı odey cı gırd o, dês ancenê, êy kenê dı odey. Nê heyya şewra nêrakewnê, qatê sabun qatê hénê, qatê sabun qatê hénê nanê pê ser, nina rê işte odey cı kenê dı odey cına rê bani vırazenê. Beno şewra Fat yena vana:

-Ê ma sekerê keyna mı tı jew tenya ya, karê to bol o. Tı nê şena bıkerê. A nêy siya kı şıma daybi arden, xer zi dayê arden, şımayê wextê şıma çınyo kı şıma nêy desi bumunê, a ma şıma rê nêy desi weş vıraşt, a bı hazır, dıha xü rê meşti çiye xü dekena no bando peyin deki. Odey cı kerdo dı oday cı rê.

-Ê rındo maya mı. Şıma berxüdari bê, destandê şıma rê homa weşey bıdo, rındo, şıma marê kerd dı odey rındo. Na keynek şına bandê xü labere zeriya cı keno vındero, na vana "Ezo merdey xü rê se vaca" şewê 20 hebi kazi şi, emşo zi telızena xennê pêro alawyayo, telizana sabun pêro şi, no sermayeyê merdeki yo. Nina no çıçiyo wuna nina ez kerda rezil. Ê na may u piyê xü zi nê şıknena, o do sebo. Neyse a roj nêy wenê, şımenê, geyrenê, na keynek nina gina şına miyanê dewi, geyrnena nina, nêy şınê miyandê baxçe roşenê laberê keynek nina ra niyabırena. A zana kı nê do gırweyê bıkerê. Beno şan nêy yenê keyê na xü rê vana kı emşo zi ez nêy oday êmişandı hewna kera, ma no oday êmişo ê do êmişandı wuşkarê sekere. Wa wuja dı xü re rakewê. Na bena caye ina wuja dı afinena, nina kena hewna. Şew beno nêy vanê:

-Ê ma sekerê, bowni wutya dı qey çarwey gıredayê, pero nê püşkülê çarwanê (zeytuna rê vanê nê püşkülê çarwanê) ma na keynek do çend bı xebıtyo kı nina pak kero no zerê ra? Hele werzi werzi, telız-melızê ma bıwinê u ney dekerê berê. Berı bırıjnê kulıki ser. Nêy benê teliza pır kenê u héya şewra nê rakewnê, nêy ışkıjanê siyayan u zeytunanê siyayan pêro kıreşenê, benê kulıkdê dew sero rokenê. Zeri pak temiz kenê veng, gezi kenê u girwey inan qedeno dest u rıyê xü şıwenê yenê kownê ca dê xü rakewnê.

-Oh! vanê. Ma zerya xü kerd rehat, ma karê Fata xü hémê qedina. Ma kazê cı hemmê serey inan şıtti, pêro bi pak u temiz, ma banê cı zi dawut, ma cırê desê cı zi vıraşti kerdi newê, ê ma nêy püşkülê nêy çarwan zi péro ma çekerdi teber, çorşmey Fata ma bı pak u temiz.

Hıştık u Pıştıka rakewnê, şewra beno Fat fına yena vana:

-Ê wıllı şıma rınd kerdo maya mı, şıma rınd kerdo, berxüdar bê, Alla şıma ra razi bo.

-Pıştık, dı şo ma rê tayn qavurmê bıya ma bure, ma bi weyşani.

Nêy werzenê a bıza xü cıkenê, xü rê newêdera kenê qavurmê, kenê dorda xü. A wenê şımenê resenê mırazdê xü.

>>> peydı şo (to back)