|
|
|
|
|
|
ZazaPress tofan u hawaran dı vêyveyo
Editor/Faruk Íremet
ZazaPress çımandê dışmenan dı, tofanê do bêver u adırê do sur, koz u bêhidudo.
Koyan sero govend u lorinayena éşir u şêlıgana, deyan, kendalan, keran, bırr u
berriyan dı tililiya veyve u şênayiyana. Wuni aseno kı, kes do nêşo veng u vaz,
solıx u nefesê ZazaPressi bı rehateya bıbırno u bıfetısno. Qet quwet u qudretê
kesi do cı nêreso ZazaPressi tariyey dı verdo u ey hepıs kero. ZazaPress roc bı
roc hera u vılla beno u resneno çıhar heme koşe u
geverandê welatê Zazayan u şardê Zazayan. Ma bı vetenı u
vılla biyayenda ZazaPressiya seredik, sereberz u çare akerdeyê. Ma Zazayê,
Zazay ZazaPressê.
Wendoxê erciyayeyê qedır u qıymeti; Amora ZazaPressiya 7 (héwti)
dı tayn çewtey u şaşey estbi. Na çewtey zi xetay mı
bi. Qandê kı mı disketo kı redekte kerd bi, o disket
nêberd bi çapxane, disketo kı mı redekte nê kerd bı o disket berd bi neşırxane (matbéa).
Nuşteyê ZazaPressi yê redakte nêbiyayey neşır bi.
Cora ma na amora xü ya 8 (héşti) dı şiirê nuştox u ézayê ma yê
redaksiyoni Koyo Berzi newera vecenê.
Têyestan dı nameyê embazdê ma yê erciyayi Zerweş Serhad zi
ze mesulê Türkiye amebı nuşnayenı. O embaz mesulê Almanya yo. Ma posenê
kı embazi na çewtey ra écız nêbê u ma éf bıkerê. Dı
na amora maya 8 dı zi fına reng u veng, şêney u
hıngılmey war u welatê ma estê, Boya zıwan u kültürdê ma fına do ma u wendoxandê
ma reso. Wa çend rıstey u nüsxey bo wa o zi bı
zıwandê kesiya bo, kesi mırd keno. Kes ancax bı zıwandê xü
ya derd u külanê xü, şewatey pizedê xü, héskerdenı u şênayeya zerida xü dano
teber. Bê zıwandê kesi qet zıwanna nêşeno zeriya kesi pırr u honık kero.
Rısteyê ma yê na amorı do zi, bı vengê do berz u bı
zılxıtana xü wendox u welatê ma resno. Wenxüxê ercyayey, way
u bırayê bı qedır u qimeti. Şıma héme na
juwerı zahf rınd zanê, şari, mıleti bı zıwan u kültürdê xü ya pêra abırênê.
Qet çaredê kesiya nê nuşneno ka no İngılız, Alman yan zi
çinayo. Vanê ma zi zıwan u kültürdê xü rê, édet u toreyandê xü rê, war u
welatê xü rê wahêr bıvıjiyê u paşti bıdê nuştox, roşnber, rayberdox u
gürweynayoxandê xü yê pêserok, xezte, kıtab, nuştox u vetoxandê xü.
Werdê Kütıkan
Roşan Hayıg
Wextê dı zew feqirê beno, bê zu nalekda cı tevay cı çınêbeno.
Qandê a feqir-biyayeneyda cı kes keydê cı nêşıno u cırê
meyman nêbeno. O dem dı sazbendê axayan bi, axa şiyê koti ê sazbendê xü
zi xü dı berdê, qandê saz cınayenı, kêf u alemkerdenı u şênkerdeney.
Rozê kêverê nê feqiri koyeno, no şıno kêveri akeno kı hirê
merdımi saz cı destı êyê kêveri vero vınder-deyê.
Wexto kı no kêveri akeno inan ra zew vano;
-Tı meyman qebul nêkenê u nêheweynenê? No feqir vano:
-Sere u çımandê mı ser, keremkerê bêrê zere. Wexto kı no feqir ninan kêveri vero
vineno, xü pize dı vano:
"-Teq-ez (mıhaqaq) ninan ra zew axayo" u ninan gêno zere. Ne gıroti zere tepya
no dano pırro şıno cenyerda xü hetı u vano:
-Ceneki zew axa ameyo keydê ma, qe çiyê çınyo kı ma bıdê cı u pa pizey cı mırd
kerê? Na vana:
-Mêrdek ekı axayo se o fızuli niyameyo key ma. xüra
zu naleka ma esta, bê ma na naleker bıbırnım u bıpewzım, qay axadozi newa tepya
destê ma tepêşo. Mêrdek zi qebul keno.
Labırê mêrdek ninara kamcin axayo se cêra nêveze-no.
Qandê coy cenyerda xü rê vano:
-Hele tı şo ninandı serweşi bık, ew xeyal kı hele
kamcinê cı axayo, kamcini sazbendê? Na dana pırro
şına ninan dı serweşi kena, hıma na zi cêra nêvezena, çıkı pêrın zew babet çına
dayo xüra. Gerek axa dıha çınayo pak, newe u weş
xürado. Labırê fına zi no merdek naleker bırneno, goştê cı
keno lênan miyan u nano ser qandê peyşnayenı. Goşto
sero peyşeno, nê meymani zi dest bı sazi kenê, sazê xü cınenê u deyranê xü kenê.
Mêrdeki goştê no naser tepya şıno ninan hetı kı pêroyê saz
cınenê u deyri kenê. Uzadı mêrdek şife (kewno şık) keno
ew şıno cenyerda xü rê vano:
-Cenyêki ez tersena nê pêro aşıqiyê, ma naleka xükava bırnê? Cenyek vana:
-Hıma aşıqi hendayê paki nêbenê, ninan ra zew axayo. Nê
goştê xü pewzenê. Wextê werdenı yeno merdek irbıqi geno şıno meymanarê
vano:
-Zew bı zew bêrê destanê xü bışüwê kı ma nan burê.
Ew nê rêzeyêna yenê. No mêrdek wexto kı awı keno
ninan dest, ninan zew zewira pers keno, vano:
-Eyb nêbo axay şıma kamo? Kêra pers keno se o vano axa ezo ê
bini çı kütıkiyê. Bı no hesaba nê hirê heme zi eyni
qısi kenê. O wext mêrdek tam fahm keno kı nê hirê heme zi aşıqiyê, qe zew
zi axa niyo. No cenyerda xü rê vano:
-Wellay (wıllı) nê heme zi aşıqê, naleka ma xükava şi. Bê ma nê goştê cı hemi
estan ra bıruçıknımı, estan tenya bem sıfrey ser.
Nê goşti estan ra ruçıknenê ew benê ninan ver. Wexto
kı nê estan ninan vero ronanê nê vanê:
-Şıma nalekı bırnê, şıma çı marê estey tenya ardi sıfrey ser? Uzadı mêrdek vano:
-Mı miyanıki şıma hirê hemını ra pers kerd va şıma ra
axa kamo? Şıma hergı zewi va;
-Axa ezo, ê bini çı kütıkiyê. Werdê kütkan zi esteyê, qandê
coy zi mı estey ardi şıma ver.
Not: Na mesela wexto kı zu eşir
yan zi zu ezbet miyan dı o vano ez axaya, o bin vano ez axaya
ew nê kewnê pêzewbini. Wexto kı
kewnê pê zi benê gıdi. Wexto kı benê gıdi zi dışmen
yan zi newaştoxê cı gan wenê cı ser u ninan kenê gıdi.
Na mesela vanê kı kes dahwa axayinı nêkero u nêvino.
Ew nê xü miyan dı zewi zanayox yan zi axa bıvinê.
Gerek ma Zazay na meselı zi biyamı xü viri.
Mêşı u Dışiwaney
Roşan Hayıg
Dışıwaney benê, rozê nê wırna çarwanê xü gênê u benê gema bıçıraynê.
Resenê cadê çıraynayi tepeya nê çarwanê xü verdanê çere u
yenê zu darı bındı roşenê u dest bı müşewre u qısekerdenı kenê.
Dı o nabên dı zu mêşı yena nê şıwanan ra jewi çareya anışena.
O şıwaneyo bin zi vano:
-xü melunı mêşı to çareya anışta, ez ay bıkışa. No xü hadre keno kı a mêşano u
ay bıkışo, a mêşı perena u yena ey çareya anışena. Nofın o şıwaneyo bin vano:
-xü melunı a mêşı çaredê mıra perrê amê to çareya anıştı", u no fışenga xü
rameno tıfıngda xü fek u çaredê ê enbazdê xü ya nano mêşa.
Wexto kı no tetixi anceno u nano çaredê enbazdê xü ya mêş u ê enbazdê ciya piya
dindeyênê erd. No şıno ser u wınêno kı enbazê cı erdo biyo ze cılı u
merdo. No nê enbazdê xü sera werzeno, dest erzeno zımbêlandê xü, zınbêlanê xü
tadano u vano:
-Çiyê nêbeno zew ma ra merd zewzi mêşan ra, ma zey pê amey
u pata vızyay.
Dêrsım
Vengo Zaza
Mi hondae çi xü vira kerd ke,
ju tu xü virra nekerd.
Vesanen, tesanen,
bekesen...
Tim rozu hewnude to vinen,
DERSiM.
Eke nika tora durdereek,
hewnude bivook, ez unca
luwe to derune.
Mi sond werd:-Eve na Xizir bo ke,ez unca yen!
Chimemi rakerdayi mesro,
yen to vinen hen miren.
Domanu
Vengo Zaza
Domanu çi rindek huyne,
be nezanitene,
Çiqa Xiraven o qefçiliye,
hona inu ser yena.
Çutir çimu breqine,
be nezanitene,
cike cimu xü bene kor.
Wazeneke zarera has bikere,
Ma xüra o Piyê xüra.
herune pilu,
domanura guret,
Huyayisra, Rhostiye.
Çumu o Hastiye.
Herru endi di,
Çike wastene bivine.
Qaytke, Domanu bervene.
Şex Said u Seyid Rızayre
Zerweş Serhad
KEYNA Şêx Said u Seyd Rıza
Bawo ver şi, ezo werza
Embaz, qandê welati tewrba
Heyfê baw u kali bıgira
PİY Oxıl verina ganê xü da
Ver şi, kewti tewrdê şehida
PİYA vıjêno, vano ma piya
Xebera verênandê ma biya
KEYNA Ezo şına, marê çari
A kışta yenê tay espari
Qay şınê keydê mıxtari
Çıza qandê kancoy brari
PİY Ezo şına, marê cıtı
Oxıl yenêse, bê mı hetı
Ez cıtıra şına cıtı
Mı di mı kışta, va teqı-tuqı
KEYNA Piyê mı, tı şo, mayê yenê
Qet nay xü vira nêkenê
Ze kı ma bostani kenenê
Heyfdê verênara, wıni yenê
PİY Oxıl hadrê, verêna dıma
Werzê xürtê Dımıliya fına
Mayê şıtê xü helal nêkenê
xürti heyfê şehida nêgirê
KEYNA Piyê şehid şınê, mayê yenê
Heyfê verêna wu Şêx Said'i gênê
Dersim'ra Seyd Rıza'ya perskenê
Ma guniya mılet peydı wazenê!..
Hetvac Xanafarsi (Farskiyê kıhan di
zerfi)
Gagan Çar
1: Avathã: Wuni, huni, hae ava (havu)
Numune:
hau avathã barata
avathã me frase (vıraze)
hau kãrahya* avathã agrbaya**
*kerehya (eskerehya) **agaraya (agarvaya, tepişiya)
2: darsham: zaf pihet
Numune:
darsham frasta (vıraşta)
kãraşim* haca darşam atarsa
* 1 eskereşim 2 isaniş (isuniş)
3: vasaiy/visiy: visi, izav 2 vasaiy (wazaiy)
Numune:
kãram* vasaiy avajaniya**
* vine 1, 2 ** vtvv i avajanane,
4: kamnam: tun (ture, tare)
Numune:
kãra Pãrsa* uta Mãda* hya mãm** ãha
hauv kamnam ãha
* dahyu (danguş) Pãrsa, Mãda 2 vn mım
5: fraharuvam: fra (ver) haruvam, hae (wezne) veharu (heru)
Numune:
fraharuvam dahyãva (danguva)
6: ãşnaiy: nazdi (nezdiy)
Numune:
adakaiy adam (ez, estem) aşnaiy aham abiy Mada
7: duvita aparanam: diviti aperena, duvi tepaterenam, duvita perenam
Numune:
Duvitaparanam vayama* xşayathiyã** ahmiy
*vaya ma ** şayathiya
8: idã: ida, itha, naya, ta
9: avadã: abiş, auca (awuca)
Numune:
avadã mãm (mım) amanaya
10: avaparã:
Raga nãma dahyauş Madaiy avaparã
aşiyava
11: apatara:apa tehera (tera)
Numune:
apataram haca Parsa tya mana* kartam
* mına 2 ma+na
12: duraiy: dur aiy, duv aiy
xşayathiya ahyaya bumiya vazrakaya
duraiapiy
13: patipadam: pati padam, herunaiy (hyaiy)
xşaçam* adam (ez, edem) patipadam
akunavam*
* xşaçam:şaçam, xşa çam
* akunavam: akanavam
14: aurã: avara, avar, var
hauvciy* aura nirasataiy abiy imam
vitam**
* hauv ciy
* imam vitam: imam (inam) vis (ke,
çe)
15: fravata: vervata, vera-
tyã* bumi** akaniy fravata***
* cya
** dina, anguş
*** hae i tv i akane (akanane)
16: hyãparam: hyã param (hya pera)
patiy hyaparam hamiçiya* hangmata**
* vtvv i hamiçene, hae (wezne) i miç
** tvv i hagmane (hagamane, hamjane)
17: amata; hae vn (zamir) ama, ama+ta, anata
Mãda amata yatha a Pãrsa ..
Usanga (Usa, şewra) amata yatha şuni
(şani)
18: abiş: 1 hae abi 2 abiş bere
abiş naviya* ãha (aha)
* gemi
19: paruvaiy: varuvaiy (veruvaiy) 2 yun manauno, arezahiy
20: nuram: nikam, nunam
21: paranam: varanam (verenum)
karam hya paranam Bardiyam adãnã
Bardiyam: namo
tvv i adanane (xsasane, sinasane)
22: aparam: aperam
23: adã: hada, hade, vae
24: dargam: dergem, dargam jiva
25: duva: dura, duva i duvaişta
hya duvaişta şiyatiş axşata
26: pati: verva 2 asna, nazdi 3 voina, tvat
patiy maiy (miy) frasta
27: aiva: teyna
hau aiva frasta (vrasta)
28: nij: niştare, tare (teher) 2 duri 3 niy
29: abiy: abiş
30: hada: ham 2 haca mana i ci 3 hadã
31: abiyapara: abya para
32: azda: arez, aiti (haiti)
33: tara: apa tare, teher
34: pasava: pasava, baos, badi
35: ava: havu, wuni, ava-tha
36: upari: pari
37; anuva: anava
anuva draya
38: haruvada: vispada
39: vayam: vae, vaem, hade
40: hakara:aiva kera, ju kera
41: aciy: ada, adakaiy
42: patişam:patişam, hae pati
43: azda: erez, araş
44: paruviyata: veruviyata, hae i paru (varu)
45: pataiya: thvat, onci
pataiy divitiya
46: niya: avar 2 ida
47: nipadiy: niya padiy, dima
48: radiy: avahyaradiy 2 hadre
49: afra: afra, aver
Vaci
Gagan Çar
Vacı yeno
vacı şıno
sere beno
sere weno
gan şaneno
Zer werzneno
vac vengdano
vac qayreno
xeber (duta) rışeno
Vay vay vaco
hetra deco
hetra qıco
hetra tuco
Vacı vengo
vacı engo
vacı tengo
vacı dıngo
Berzo manawo
heto çatuwo
hetra xüriywo
hetra vıngewo
*Vacı: Qıse, vate
Çırê
Mewlüdê Diyarbekıri
Çırê çırê
deg tı wayirê qelbek dı ewna bari e
wna barig
fek perdê cıxara niyê çırê çırê?
Deg tı qastê bedendê Diyarbekıri
metin niyê dı qarşidê
tersiw, bê éslide çırê çırê?
Kekê asın kıkuno kure beno aw
u deg ê bıkerê serdın asın asıno
Zaza wo Pêçarıcog Licedı çaroxan vırazeno
goşkari keno
dı destê cêde çendelia goçıni bıkı;
Dı qelbdê cıdı
Geliyê Rıziyo goçıni niya
Kekê qeçıkekti xarıc her çi başo
Yaykê bena bena
La qeçkeki pisa
Pil bıfıkrı, pil bewnı, pil bınuse,
pil fam bıkı, pil rayra şo pil pil pil
Eger tıbtew reyk ameyê
ena dırya u tı pil lıngı nê erzenê
Kekê çırê çırê?
Kêyna araq,
zira pere enê hergu jo
damıkêkêg
merdımi kenê qeçkek
İnsani dı érddı kenê dewar
Ïffet iffet iffet
Şerm şerm şerm
Eşqo ilahi,
eşqê milet dê Zaza,
eşqê Ariyan
Homa qehrê xü ro eşqdê şehweti kerê
Homa qehrê xü ro eşqi kerêg
neyari gawag dı madı vinenê
Pê kêyf weş benê kekê
Eşqê zıwandê Zazaki
eşqê metbuatdê Zazan
eşqê kıtabandê Zazaki
eşqê tarixdê Zazan
eşqê éşirandê Zazan
eşqê sosyoloji,
irfandê Zazan
eşqê hetyakanu edebiyatdê Zazan
eşqê fetılnayışdê edebiyatê dınyayra
zıwandê Zazaki
eşqê Çapaqçur
eşqê Sukı (Sêwrekı)
eşqê Palı (Palo)
eşqê Munzur,
eşqê Piran,
eşqê Dedan,
eşqê Dêrsim u
eşqê xüzati
eşqê Hêni
u
eşqê Daraheni
Welat,
rocê,
Zazaki,
tarix
Xü qürban kerdış
xü feda kerdış
xü hézar ray qürbanê Zazaki kerdış
Degır ma ewna niyê keko çırê çırê?
elatê Nobeli
Baba Qef
Hergı serı qomita Nobeliya Norweç u ê Swêdi (İsveçi) Xeleta Nobeli kena vılla.
Norweç Xeleta Nobeliya Wereyamyayenı, Swêd zi Xelata Nobeliya edebiyat
u ilimi mabêndê weçinayoxandê nustox u alimandê a
serı dı bara kena. Xelata Nobeliya Wereyamyayenı Hézar u newsey u héwtay ra
(1970) héta ewro mabênê ninan dı ameya bara kerdenı.
Kesê kı xeleta Nobeliya wereyamyayenı gırotê nêyê:
1-1971, Willy Brand
2-1972 dı xelati nê day kesi
3-1973, Henry Kissinger
4-1974, Sean McBride u Eisaku Sato
5-1975, Andrey Sacharov
6-1976, Betty Williams u Mairead Corrigan
7-1977, Amnesty Beynelminel (internasyonal)
8-1978, Anwar Sadat u Menachem Begin
9-1979, May (Mother) Teresa
10-1980, Adolfo Perez Esquivel
11-1981, UNHCR (Qomsereyda macıranê Jubiyaye-nda welatan QMJBW)
12-1982, Alva Myrdal u Alfonso Garcia Robles
13-1983, Lech Walesa
14-1984, Desmond Tutu
15-1985, Toxtorê ver siléhê atom
16-1986, Elie Wiesel
17-1987, Oscar Arias Sanchez
18-1988, éskerê pawutoxê wareyardenı ê JW
19-1989, Dalai Lama
20-1990, Michail Gorbaçov
21-1991, Aung San Suu Kyi
22-1992, Rigoberta Menchú Tum
23-1993, Nelson Mandella u F.Willem de Klerk
24-1994, Yaser Érafat, Şimon Perez u Yitzak Rabin
25-1995, Joseph Rotblat u Héreketê Pugwaş
26-1996, Carlos Belo u José Ramos-Horta
27-1997, Héreketê beynelminelê ver mayın u Jody Williams
28-1998, John Hume u David Trimble
29-1999, MSF Toxtorê bê hıdud (TBH)
30-2000, Kim Dae Jung
31-2001, UN (JW) u Kofi Annan
Zınciri Nêwazena
Faruk Íremet
Mekı, porê xü yê siyay
mesavı ridê mıno erdişını
u bı çımandê xü yê siyayana
meveşnı, dırbetın mekı
zeriya mına nimerdımı
Vengê to vengê bılbılano
vengê sinayenda zeryano
u vengê têtewrdê Zazayano
goşandê mı dı vêydanê
u vanê; "koley koleyan mebı!"
Ez destandê xü dı zınciri nê wazena
ez doşi xü dı nirey nê çarnena
Ez ne kirdas ne zi Tırka
ez mabêndê çıman u pordê to dı
waşteyê toya
tı mı Zaza zana, ez Zazaya
u Zazayê do çare akerdeya
deyan sero, destê qeçekan dı bewrana
Qeseykerdena Sewa Vengê Zazaistani
Dr. Zılfi Selcan
Paris 31.03.2001
Mordemêne, Gosedarê delali,
Vanê ke: 'Her t'ayr ve zonê ho waneno.' Zarance ve zonê ho
qevnena, qılancıke ve zonê ho qıştnena.
Mı sıma rê eve zovina zonu ki qeseykerdêne: eve Almanki, eve İngilızki, eve
Fıransızki, ya ki eve Tırki.
Taê kotê vıreniya ma, vanê: 'Nê! Eve zonê zarancu mewanê, eve zonê qılancıku
bıqıştnê'
Na dewr de tore tore qılancıki pêda biyê: Qılancıkê şiay, qılancıkê belekıni ...
fılan. Her tore qılancıki ki wazenê ke, ma mıleto Zaza zonê ho Zazaki caverdime,
Çê qılancıku bıqıştnime.
Dina de zonê ma ra zonê Zazaki, mıletê ma ra ki, mıleto Zaza
vaÇino. Namê ma ke dina de Zaza vaÇino, ma ça
namê ho ra ar kerime! Namê ho rê wayır ve Çime. Adetê
dina ra gore welatê her mıleti ki eve namê i mıleti
darino we. Yê ma ki: Mıletê ma mıleto Zazao, welatê ma ki welatê Zazistaniyo. Ma
gêreke hem mıletê horê, hem ki welatê ho rê wayır ve Çime.
Qoçkiriye ra ve Gımgım (Varto), Tercan ra ve Çermug u Şiverege, gola Dêrsım u
Bıngoli welatê mıletê Zazayo, Zazaistano.
30 sera ke mıletê Zazay sero, welatê Zazaistani sero, qanunê zalımu cêrenê: 1970
ra tepiya çor seri, 1980 ra nat des seri diktatorênia eskeriya Tırki.
1985 ra ve hata par pêrar, yanê desuponc (pancês) seri eve
destê PKK, hervê t'olkerdena Zazaistani. Mıletê Zazay
ke zu qat zulımê Tırki ver remo, dı qat ki zulımê PKK ver welatê ho ra remo şiyo.
Dewleta Tırki nıka mılet u welatê Zazay sero zulım tenê kerdo sıst,
Mozane, Mozane
Payiz nao amo,
Dina biya xozane
Yê ma u Tırk u Teteri rew rao
Hata roza axrete
Wertê ma de esta dewa gırane
Na kılame ra ki fam beno ke, dısmenênia Tırki mıletê Zazay sero dewrê çond sey
seruno ke devam kena. Irkçiyê Tırki wazenê ke, kokê mıletê
Zazay vezê, zon u kulturê Zazaki werte ra wedarê.
Hama nae ki ho vira nêkerime ke, tarıx de hukımdarunê K'urun u Kırdasu ve yê
Tırku ra, dewrê Selimê Zalımi u yê İdrisê Bitlisiyê K'uri ra nat (1514) zuvini
de wertağ bi, piya zulım kerd. Ma gêreke zulımo ke Esk'erê K'urun u Kırdasu,
Esk'erê Hemıdiya 1889 ra ve hata 1923, yanê 34 seri zulımo ke ardo mıletê Zazay
ser de, ey ki ho vira nêkerime. DêrsımıÇi ke waxtê hervê
dinao verên de, 1917 de ke esk'erê bêaxkiu kenê tever, idara hoa serbeste Xozat
u Vacuğe de nanê ro, Tırku emır da cı, Erzurım ra Esk'erê Hemıdiya, yanê Esk'erê
K'urun u Kırdasu verva serbestiya Zazay rusna Dêrsım, idara serbeste darde we.
Nuri Dersimi kıtavê ho de na mesela sero, tenê ki eve goynayisê K'uru, niya
qalkeno:
'Her fırsattan istifadeyi bilen Türkler, Kürt Halit sayesinde Ovacık mıntıkası
aşiretlerinde hasıl olan sükünden dahi faydalanarak, Ovacıkta bu Kürt kumandan
sayesinde yeniden bir Türk kaymakamlığı tesisini başarmışlardı'
(niade: Nuri Dersimi, Dersim Tarihi, Halep 1952, p. 119-120).
Waxtê lezê serbestiya 1925ine de, harekiatê Şix Saiti de,
K'uri vıreniya Zazau bırnenê. Pêoşti cı nêdanê, hem
ki eve Tırku ra piya verva lezê serbestiya Zazay ve Çinê.
Qasımo K'ur ñ vıstewrê (bıraê ciniya) Xalıtê Cibranızê K'uri,
pilê Esk'erê Hemıdiya - eve bıra u mordemunê ho ra, ero Şix Saiti pino; eve
xayinêni vıreniye bırneno. Qasımo K'ur ifada ho de niya vano:
'Ben, Şeyh Said ile karşılaştım. Elindeki mavzeri kalbimin
üstüne çevirerek 'bakê dedi. [...] Meğer Şeyh Said, silahını göğsüme
uzattığı zaman arkamdaki biraderim silahı ile Şeyhe nişan almış, ihtimal ki bu
sebepten ateş edememişti'
(niade: Adem Karataş, Şeyh Said, Konya 1993, Sana Yay., 1. Basım, p. 219).
Qasımo K'ur ve bıra u mordemunê ho ra, Şix Saiti meser keno,
beno, teslimê Esk'erê Tırki keno. Tezkera ke Tırku rê rusneno tede niya
nosto:
'12. Fırka Komutanlığına, Şeyh Saidêi Abdurrahman Paşa Köprüsüênde tutukladım.
Küçük bir müfreze gönderilmesini arz ederim.
15.4.1925, Emekli Binbaşı Kasım'
(niade: Adem Karataş, Şeyh Said, p. 220).
Nıka ki PKK hurendia Esk'erê Hemıdiya gureta. Azê
K'urun u Kırdasu, bera pi u kêalıkêunê ho ramenê, Çê vıreni verva serbestiya
mıletê Zazay, verva zon u kulturê Zazaki ve Çinê. Dısmenê
mıletê Zazay nıka dayina Çêdiyê. Her het ra Çê
mıloçıkêu gureto ve mılet u welatê Zazay ra.
Pi u kêalıkêunê ma ki tarıx de her çağ verva zulımi lez kerdo, ne Tırki rê, ne
ki K'ur u Kırdaşi rê vıle ronêno. Ma ki, azê nıkaêni ki,
dewrê ho de, verva dısmenênia ırkçiunê Tırki, verva şovenizm u dısmenênia komel
u partiunê K'urun u Kırdasu lez keme, seweta haqa ho, serva serbestiya mıletê
Zazay lezo siyasi keme, kêşi rê ki vıle ronêname.
Lezê Serbestiya Zazay 1980 ra nat, hem bınê teşirê siyasetê Tırki ra, hem yê
K'ur u Kırdaşi ra ve Çiya, kot ra rae. Wertê
na 20 serunê peênu de, çıqaşi ke bes nêbo ki, xelê
ravêr şi. Xelê kıtav u mecmuay eve zonê Zazaki ve Çiay.
Karê şinat u kulturi ki xelê ravêr şi.
Gramerê zonê Zazaki sero ki hirê kıtavê ilmi eve zonê
İngilizki u Almanki ve Çiay. Sera 1999ine de
zonê Zazaki Almanya de ponc universitu de kot proxramê derse.
Tırki ve Khur u Kırdasu ra eve zur u propaxanda iddia kenê
ke 'Zazaca Türkçenin lehçesidir, ya ki 'Zazaca Kürtçenin lehçesidir.
Gramerunê zonê Zazaki de, na zuri eve usılê ilımê zoni veti,
ardi ra çımu ver, kerdi puç. Nıka wertê alimunê zoni
de kês na zur u propaxanda rê gos pa nêkuno.
Hetê şinat u kulturi de Zazay ho serbest temsil kenê.
Yanê indi ne bınê namê Tırki de, ne ki bınê namê K'ur u
Kırdaşi de nê, eve namê mıletê Zazay, ho ve ho, ho temsil kenê.
İlımê Zazay ki, çıqaşi ke bes nêbo ki, game ve game,
xelê ravêr şi. Universitunê Almani de zon u cemat u durımê Zazau sero 5 kıtavê
doxtora veziay: Doxtora Hüseyin Çağlayani politolozi sero (1995), yê Kahraman
Gündüzkanati pedagozi sero (1995), yê Kazım Aktaşi etnolozi sero (1998); yê mın
u yê Ludwig Pauli ki linguistiki sero (1998, ê99). Serê na
sere de ki, zu proÇia ilmiya ke mı seweta zonê Zazaki kerde hazır, Deutsche
Forschungsgemeinschaft qewıl kerde. Na prozia ilmiye
sero ez nıka Universita Teknik Berlin de, enstitüyê linguistiki de gurean.
Şinat u kultur ve ilımê Zazay ra indi ho ser temsil
benê. Hama zu cao muhim de mıletê Zazay hona tam temsil
nêbeno: U ki siyaseto, komel u partiyê siyasiyê.
Siyaset de gêreke derdê mıletê Zazay, fıkrê serbestiye, lezê
serbestiye, lezê demokrasi, lezê verva zulım u ırkçêni u şovenizm bêrê ra zon.
Na fıkrunê siyasiu sero ki Zazay gêreke eve usılê demokrasi komel u partiya
hoa legal u demokrate ronê.
proxramê partiye de hedefê siyasi gêreke bêli bê. Bê
siyaset, bê hedef, bê partiya siyasiye xelese çina. Her mılet, eve
partiya hoa siyasiye ho temsil keno, ancax eve lezo
siyasi haqa ho cêno. Mıletê Zazay ki gêreke eve partiya hoa demokrate lezê
demokrasi u serbestiye de ho temsil kero, seweta guretisê haqa ho bıgureo.
Hem welatê ho de, hem Anadoliyede, hem ki Avrupa u caunê
enternasyonalu de.
Rew ra ke partiya Zazay bıbıyêne, mıletê ma ki niya bêwayır
nêkotı vi, wertê Tırkun u K'ur u Kırdasu de niya parçe u purçe nêbiyêne, honde
cênc u cayilê Zazay sarê teveri vera nêmerdêne.
Mıletê Zazay honde zerar nêdiyêne, Zazaistani ki niya t'ıp u t'ol nêbiyêne.
Azê ke ma ra ravêr biyê, ine vazifê ho nêkerdo; seweta
serbestiya mıletê Zazay ma rê zu mêreso de xêr, ne hetê fıkrê siyasi ra, ne ki
zovina hetu ra nêverdo. Taliaê mıletê Zazay na het ra
şiao ke, mêrasê de hoo siyasiyo noste çine bi. Azê ke
amey vêrdi ra şi, pêro tari de bi, raa ho hetê fıkrê siyasi ra tever nêkerdêne,
çıxırê serbestiye nêzonêne. Coka Tırkun u K'urun u
Kırdasu rê bi şüane u xızmekari, hona ki eve emrê dine cırê xızmete kenê.
Na şüane u xızmekaru rê saê ke u ki hona bes niyo, Tırki ra Çêde tırkçiyê, K'uri
ra zêde ki kürtçiyê; hem ki ine ra zêde ki verva zon u kultur u serbestiya
mıletê Zazay vezinê. İyê ke Tırku rê xızmete kenê,
zonê Zazaki ke qesey kerd, vanê: 'milliyetçilik yapıyorsun', hama eve ho ke
Tırki qıştnenê, ey 'milliyetçênia Tırki' say nêkenê. K'urun
u Kırdasu televizyonê ho no ro, gêgane ki venga tayine danê, Zazaki danê vaten u
qesey kerdene ke, eve u tore eke taêna mordemunê binu bıxapnê berê, ho rê şüane
u xızmekar kerê. K'uri ki hemgê cı nêdanê, kenê fek
ra, ho rê gurenenê.
Qesê esto, vanê: 'Her ke kata şêro semera ho hazıra'
İs uyo ke, mordem ho bızono, ho nas kero, sari rê hemalêni nêkero, sarê ho berz
bıcêro; ne yaxê ho ra sari dest do, ne ki sari rê vıle rono. Hama mılet u welatê
ho ra gêreke has kero.
Dısmenunê mıletê ma welatê ma kerd xan u xırave, dewê ma
vêsnay, mıletê ma cı ra kerd tever. Nêçe tern u cêncê
Zazay koti ra zovina örgütu şi, sari vera korakor merdi, taê ki remay.
Nıka hem Anadoliye de hem ki Avrupa de lezê demokrasi devam
keno. Yê mıletunê binu komel u partiyê ho estê, hama
mıleto Zaza ki gêreke hem Anadoliye de, hem welatê ho de, hem ki Avrupa de
organize bê. Komelunê Zazaistani gêreke ronê, hem eve
na tore p'oşti zuvini dê, hem ki sewunê kulturi hazır kerê.
Heto bin ra ki gêreke haqa mıletê ho qori (mudafa) kerê,
mıletê Zazay rê haqa demokrasi bıwazê. Reformê
Anayasa Tırkiya de gêreke mıletê Zazay ki eve qanun nas bo; zonê Zazaki, yasax
sera wedariyo, mektevu de wendene diyo, radon u televizyon de ve Çiyo.
Organizasyonê Zazay ke nay ro, gêreke welatê Zazay zu butın
qewıl bo, her caê Zazaistani ra mordemi cı kuyê, pêro piya temsil bo.
Yanê organizasyon teyniya zu letıki (parçey) nê, gêreke
butınê Zazaistani temsil kero.
Mordemê zonaaxi, iyê ke hona ho vindi nêkerdo, welat u
mıletê ho ra haskenê, bêrê pêser, her suke de, her ca de komelunê ho,
organizasyonunê ho ronê. Komelê Zazaistani ke sukunê Fransa u Almanya u
İsveç u İsviçre u Avusturalya u Amerika de roniyê, zof faydê ho mıletê ma rê
beno. Na kar de her kês mesuliyet bıcêro ho ser, bıgureê, p'oşti zuvini dê.
Peyniya qeseykerdena ho de sıma rê seweta gosdaene 'berx u
dar bê, wes u war bêh van. Karê sıma rast şêro.
Bımıro ırkçêni u şovenizm!
Bıcüayo mıletê Zazay!
Bıcüayo Zazaistan!
Demokrasi bêro Anadoliye,
Zazaistani rê serbestiye!
Veynde
Zerweş Serhad
Mıleta marê
Yê Dımıliyarê
Heta key rojda qeyam
Dısmeni destdı
Ma tiyarsayê bimı vılay
Werzê fınê xü ser
Xenzirarê vazê teber
Dezayarê bıdê xeber
Mılet arêdê pê ser
Zıwanê xü vejê teber
Mıleta ma bol eşiri
Ma bolna vêşiri
Ma bındest u yesiri
Heta key na nêçari
Vazdena key mıxtari
Ma pêro war u brari
Esta xebera may u pêri
Nêçareyda marê beso
Merdımeya ma marê çıniya
Qewmdê Moxül'irê hıni beso
Tarixê ma marê beso
Neya tepiya wa nêvazê no bêkeso
Lejkerê mayê mırenê
Dırbetınê mayê nalenê
Bê dırbeta êyê ma kışenê
Fına ma mezel kenê
Fına heqi zalımara gênê
xürtê nekay qe kesira nêtersenê
Hesabê verina perskenê.
Felego ri siya
Faruk iremet
Felego ri siya
bê bext
bê din
bê iman
vacı, hıdudê to yê bexto siya
reseno koti?
Çelmey merzı mı ver
lıng mekuwı
pay mekı
gama xü mı ra peydı bancı.
Rayê rayan
rayê ma bi
kes nêwetardê raya ma dı
bendi vırazo
rayê şêran
rayê ma bi
Felego ri siya
qeleş
bê pi
bê may
bê bıra
bê dost
mı ra duri vındı
zıwanê ma jew niyo.
Kok u ejdadê to
éşir u kêy to
qeç u pilê to
mı rê nıqarey cenay
aşıqey kerd
felego ri siya
koley koleyan qet beno...?
Seyidê Dêrsımi
Hawar Tornêcengi
-Seyid Rıza u i binu rê-
Dısmêni pêgureto,
Boji kerdê morzelu,
Lıngi gırêdê.
Berdo diyarê Xarpêti
Laz verra çımu kisto,
Qom dora têpia qırrkerdo
Hao ke peyde mendo
fişto 'ra ra u wolağu,
surgınê ğeriviye kerdo.
Seyido,
Servero,
Heqaniye wazeno!
Dareestene ra vengdano:
»Ma erzenê ra dare!
Ewladê Kêrbelay me!
Bêxetay me!
Ayvo!
Zulmo!
Qetilêni ya..!«
Seyido,
Servero,
Bıraiye wazeno.
Ne sımara,
ne ki dare-estena sımara
terseno!
Serva
welatê xo mıreno!
Seyido,
Servero,
Haştiye wazeno.
Lao vıle de, vengdano:
»Çımê mı
peyde nêmanenê,
Çıke; mıra têpiya xortê mı
Sarê xo berz,
zerrê xo wes cenê,
Sımara dang ve dang
Gonia mı perskenê!«
Seyido,
Servero
Gonia xo wazeno!
Serva
heqaniye,
bıraiye,
haştiye;
Zazaki amera xü
Usxan Cemal
Taê vanê ke
Serê na dina ro
Zazai Mıleto de khan o
ınam ken hên yo
Zazai ki(cı) jü miletê
Zonê xü esto, welatê xü esto
ınam ken hên yo
Vanê Dımıly amê ra xü
Vanê Dımıly ustê ra pay
xü rê wayir vejinê
ınam ken hên yo
Vanê ke Zazai endi nê xapinê
Raa xü be xü vezenê
Welat, miletê xü ra has kenê
Halê miletê xü zonenê
Coka.
Coka Dımıly amê ra xü
Dımıly hata nıka sar dıma şiyê
ınam ken.
Endi lingunê xü sero vindenê
ınam ken.
Niyade, şeyh Said de
Seyıt Riza'yi de
Zazai her waht hayig'ê
Hata nika, na ra tepiya
Kamke vato Zazai hewn de rê
Hen nê o zur kerdo
Ma hayig ne ma Zazai me.
Ma Zazai, Elevi u Sunni pêro Bıray me
1989
İnternet ra wendoxi
Partiyê kê Tırkiya de çepçıyin kenê
Tornê Kalfırati
Ma ve xêr bıra Asmen !
Nara raver dı (2) hesti, no forum de Jü nustê eve name
Pilêser (Pilê seri) bi. Tı cıra cuav da.
Nara ra raver waxtê mı çıne bi kê, ez tora cuav bide.
Mı nustê to fam nikerd. Nara raver meseleê "Zazay xo
vira mekeri" (Zaza'ları da unutmayın) de tı nusta kê, Dersimızu
serva zonê Tırku, zonê xora remeyi.
Jü vozdayış (yarışma) werte Dersimızu biyo ra kê, kam Tırki
eve bêgeleti qesey keno. No rasto!
Mordemê ma zonê xora remene u zonê xora d¸r soni.
Na newe nustê xo de tı vana: Problem ma de niyo.
Problem dewleta Tırku'dero. Ey ma
asimile kerdê. Ey zonê ma tırtê. Ez naza Jü
ferq ("Wiederspruch") vinen u serva o ferq gereci
ben. Rasto kê, dewleta Tırk wazeno ke ma vind kero, hama
mordemê mayê "qina" zonê mara Jü paskul est u eve dewleta Tırk'ra eskera, eskera
piya gurayê. Coka ez qusur Dersimızu de vinen.
No siyaseto asimilasyon werte Zazay kê Sunni'ye de amo qay
kerdayış, hama ey peê zonê xo de mende. Her ca de
zonê xo qesey keni. Ez xo ve xo zonen.
Mesela M. Élışan vano kê: ez çe xo de zonê xo qesey ken u
domonê mı zonê ma qesey keni u senik Tırki zoneni. Je
M. Élışan hetê Zazay kê Dersim'ra niye zof estê. Hetê
ma de kes çıno!
Alaqaê na nustê eve alaqaê na "basligi" uyo kê, mordemê ma,
nara raver hetê çepçıyin de ca guretê, nara tepia wazen kê, zonê xora wayir
bivejiyê! Werte çepçıyin de kamiya xo este.
Naza "suc" mordemê ma dere.
Hata reyna,
Xêr bi sılamet bıra Tornê Kalfırati
Asmen
Tı persê xo de heq ke kewta ra fıkranê mı dıme, hama
vana, a vatene be na vatena mı ra alajinê têro (widerspchen sich). Belkia to
vera heni aseno; hama yê mı no qeyde esto, ez gorê mordemi cüab don cı, tabi ke
yê mı kı bine ra ser jü fikrê mıno butin esto.
mı nêvat ke, Dêsimıcu de qe qebiyat çino.
inu ki zon u kulturê xo qic diyo, ca verdo, kewtê ra
Tırki dime, meydananê dewu de esto têver ke, hala kam rindêr Tırki qesey keno.
Hama kokê nae ma gereke kerdena dewleta Tirke ra girê dime;
çira ke a dewlete cad kena, ni zonu werte ra wedaro; ae ki mılet qurde kerd,
kerd têdest ra ke jübini qıc bıvêno, xo ra inkar bo.
Nıka yê ma ki xo rê vatêne, roştber (aydın), vatêne çhepçi, na bare de qafıka xo
nêgurenê, zon u kulturê xo sero nêgınay.
Hama jüyo ke urzeno ra, heni ke ano ra zon, de vanê, suc
pêro çhepçiyu deru, ez qayde kun, hêrs benu. se
ke mı vat, komelê çhepi, komelê henêni niyê ke mordemu hetê identitê mılliyeti
ra hay ra ser do, era pay urzno. Heto bin ra ki, mıletê ma
dest ke kıtab bi ke, çhepçiyu bışiyêne Elifba bıvetêne, ero mıleti salıx dêne?
Mı fıkr waşt, a çağ ra çhepçiyu gereke se bıkerdêne? Kıtabê
ke Zazaki de vetêne, kami guretêne? Kami a waxt ra
zonê ma de kıtabi nusnê; eke nusnê, çand tenu zanıtêne?
Ni çhepçiyê ke vanê, çand teni biy, qa hukm Dêsım de jü inu
dest de nêbi! Ma u piyê ma, pilê ma ki komelu (ˆrg¸tu)
de nêbi, hama zafêr inu ne raa xo ero ma salıx dê, ne ki zonê ma. ınu
vatêne ke, mektebu de her çiyo ke lazımo, musenê. Yoxro ke,
mekteb, jü i çiyê ke sistemi pay ra verdanê, inu musneno; çiyo ke seba sistemi
talukeo, nêmusneno, salıx nêdano. Zaza u Kırdasanê S¸nniyu de durım heni
niyo, zê vatena to, Tırki inu rê çê (kê) de
hona zonê do ğeribo.
xatır be to
Miletê ma u wendene...
Hesenê Reqasa
Heqe ke persenê, ere mı hin aseno ke, sebebê wendena ya kı nêwendena sarê made
jü ra zêderê. Ha vacime, zon u kulturê ma xemê xort u azebanê maê ke wertê
çepanê Tirka de amêne siyêne, nêbi. Waxto ke hukmê parti u
komelanê Kurda bi zêde u pira pira nê xort u azebi çepê Tirka ra biriay ra si
hetê partiyanê Kurda, derheqê wenden u nustena zon u kulturê made çixa çiy
vuriay? Şıma vacê, nê kı anca "çep" bi coka
çiyê caê xora nêlewiya?
Ez u şıma, ma zanime ke, o taw xebera çend heba ra dot kesi
nêzanitêne ke zonê ma kewto re kıtaba. Nê serranê
peyêna, rewse "tae" vuriyê, nika na xebere hebe biya vila. E çiyanê o
tawi ca verdime, bêrime ewroy ser.
Ma, ewro ma çixa wanenime, ewro ma çixa alaqadariya zonê xo keme?
Mêrikê sono, di marqa dano, xorê Hürriyete ya kı Milliyeta
Tirka cêno, feqet eke dorê amê ra jü pêseroka de zonê dê, a kı serre de jü di
dolim vecina, hand zerrucan phonc ya kı des marq nêdano, nêcêno.
Qey, çira?
Hevalê (embaz, ınbaz, olwaz) ke kıtab u pêseroka vecenê,
zanê ke halê ma na het ra qe hal niyo.
Hande pêseroki vecinê (Pir, Tija Sodiri, Ware, Vate, Vengê
Zazaistan, ZazaPress, uêb.), ez qe nêwazena ke
bizani tirajê nina çixaro, feqet ez zê name xo zana ke qe rınd niyo, tik u teyna
dormê xo de qayt kerê, xerciya şımara, der u cirana ra, dost u mordemara (wereti)
kam zonê xode waneno.
Amorê Zaza ca ca jü ra hetan phonc milyona sono. Ema şıma
vacê, sebebo ke jü pêsoke di-hire hazar heba wertê nem ya kı jü sere de zar-zor
vila bo çiko? Kemasiya ma kotira, ma çi xelet keme?,
ma se bikerime ke millet taina zêde zone xorê wayir
veciyo. Ya kı made xeletiye çina de, sarê ma xora "famkoro"
u wendene ra hes nêkeno? Vacime ke famkoro, wendena
xo çina, o taw çare çiko?
Wekanê selama,
Sıfte kêy xü ra dest bı zıwanê xü kerê!!!
Faruk İremet
Bıra Hésen,
Problemê nuştış u wendış tenya Zazayan dı nê, milletê binan dı zi esto.
Wendış, kokdê xü dı bı girêdayeyda nuştış u bı örf u édetan
dı ro. şarê kı edebiyatê nuştey nêverdayê
şardê xü, nêsenê şardê xü ra zi wendenı bıpawê. Qandê kı
şarê ma bıwano, gerek nuştox u rosnayoxê ma yê emegdari mirasê nuştey warê şarê
xü kerê. Wextê ma yê newe (modern) dı, ma ser zi gürwe u barê girani
kewnê ma mıl u doşi. Her merdım ver şar xü u ver qeçekanê
(tut, doman, qij) xü ver dı wazifeyê xü yê tarixi biyarê kar.
Çiyê kı tı vato, raşto. şarê
ma nêwanenê, raşto. Persê mı; Ma şarê xü rê çıçi da u çıçiyo
ma yê şarê xü ra pawenê. Ma şarê xü bı zor ke "sosyalist, devrimci" peyni
ra ma şarê xü kerd KÜRD, KIRD, KIRMANC u na zi bes nêbi ma şarê xü kerd sunni u
élewi!!! Ma yê şarê xü ra çıçiyo
pawenê. Ma sereyê şarê xü kerd pêmiyan u héla tayın
tayınan serê yê şarê ma kenê ze awada leymın. Nuştox u rosnayoxê ZAZAYAN
héla kameyê xü dı, xü nêdiyê senin senê şarê xü biyarê kameda xü ser. Héqê ma
esto ma şarê xü ra nêy Çi bıpawê???
Pêserokê kı vicênê, yaremeteya zıwanê ZAZAKI kenê.
Fıkrê ina u ideolojiyê ina xemê mı niyo.
Mırê çiyê mühim noyo kı; her ZAZA kı nuşneno, tarix vırazeno.
Tarixê nuşteyê ewroy benê tarixê nuşteyê wextê avêr.
Zazayê kı, qeçekanê xü rışenê mektebê tırkki u Kürdki (Kırdki,
Kırdaski) qetilê zıwanê şarê xü, qetilê kalikanê xü u qetilê tarixê qeçekanê xü
yê. NÊY MERDIMİ QETİLİYÊ.
Wahêrê zıwani vicyayenı sıfte (verê) kêy merdımi ra destpêkeno.
Şıma kêy xü ra, dest bı zıwanê xü yê xasek ZAZAKİ
kerdo???
Sıfte kêy xü ra dest bı zıwanê xü kerê!!!
Danê kesi dı
Koyo Berz
Tarixê 16-04-1997 an dı Yaşar Kemal'i xelata xü ya
wendxanê welatê Swêdiyê sukda Uppsala gırotı. Qimetê a
xelatı hirıshezar kron bı. Dı gırotena xü ya a xelatı
dı Yaşar Kemal'i bahsê heme şarandê Anadoli u ê Tırkiye kerd, bê jew şari.
Heme şarê Anatoli ardi zıwan, labırê çı hikmetbı, çı alembı, çıçi ra u çı
meselabi se, çıhar nuşan ra vıraziye bahsê namedê Zazaki nêkerd. Şaro
en tayn Çerkezi zi ardi xü zıwani ser, labırê namedê Zazakira zey mariya remayê.
Qay estbı se no name şiyê zıwandê cıra, zey telidê
siyaya. zey dırıka qay dıskiyayê pıro u zey vaşdê
pededayena daye pede, ey ra nêwetardê biyaro xü zıwani ser.
Ma nêzanayê no namey Zazaki hendayê tehlike, hendayê çetıno kı, ey ra keso
nêwetano biyaro zıwan. Bol gırano, ey ra keso
nêwetano bın kewo.
Qısekerdena xü dı va; "Mı romanê Tırkan, Tırkmenan, Çerkezan,
Kürdan u herwına nuşna". Labırê namey Zazayan cayê dı ne ard xü zıwani
ser ne zi ravêrd. Halbuki qetliamê Zazayan sero vıraziyay u
en bolki Zazay bi talan u wêran. Demê Şêx Seidi dı,
demê hereketê serehewadayenda Dersımi dı bı hezarana insan ame qetılkerdenı.
Tabi bı ê vatenandê xü ya zi nêmend u va; "Ez merdımêdo
demokrat, demokrasi waştox u hemver neheqey serehewadayoxa". Merdımo kı
çımandê xü vero çıhar milyon şari nêvino, ê şari niyaro xü zıwan, o merdım çıtıl
u çı hesaba beno merdımêdo demokrasi waştox u hemver neheqey u inkarcılıxey
serehewadayox? Merdımo kı xü kışta çıhar milyon şari nêvino, o nêşeno hemver
inkarcılıxey serehewado. (tabi biro peynida emırdê xü
u bızano emrê cı tay mendo, beno qalê bındesteyda şardê xü bıkero)
Yaşar Kemali heta ewro hirısi (30) vêşêri romani nuşnayê, labırê ninan ra jew zi
bahsê Zazayan u qetliamandê inan nêkeno. Qalê Zazayan u
qetliamandê cı qe serdê qelemda cı ver nêkewno u xet nêbeno. Wa rojê ma
zi bıdiyayê ey dı nuştandê xü dı namey zazayan ravêrnayo, ardo xü zıwani ser u
qalê cı kerdo. Merdımo kı cı çıman vero, yan zi cı kışta
sehezari vêşêri insan qetılbo, ey nêvino yan zi niyaro zıwan, mı çıman vero o
nêşeno demokratbo. Bol nuştoxê Tırkan estê kı, biyayena
Zazayan inkar nêkenê, labırê tay şüwenistê Kürdan estê kı kok ra inan inkar kenê
u xü sero hesıbnenê. Wa Yaşar Kemali zey ê şarandê binan qalê Zazayan
bıkerdê yan zi namey inan biyardê zıwan, wa qe bıvatê ê Kürdiyê.
Yaşar Kemal'o kı verê ney çıhar-panc seri Kürdan adır varnayê cı ser u nêverdayê
o Swêdı xelatı bıgiro, ewro ê merdımê wınisini kewtibi cı qol, peyeteya cı kerdê
u o kerdbı Homay (Ellay) xü. Ewro Yaşar Kemal biyo pi, pir,
pil u Homay Kürdan. heta taytaynan rê zi biyo
manewi pi.
No dınya dınyayê do bêwefa u visol (bêsol) o. Merdımo kı
vıjêr xayın, ewro zi qandê menfeeti beno pi. Qat rojê,
rojê ma do zi biro. Roja kı ma qüwet u bıhereketbê, ê
kı ewro ma inkar kenê, ma rê vanê; pêraabırnayoxi (Bölüci), merdımê miti,
kayamyayoxê Tırkan yan zi xayın u herwına, ê do meştı birê ma rê vajê keko,
bıra, enbaz, rayenbaz u herwına. Ewro ê rotoxê ma yê kı ê şarandê binan
rê gırweyênê, ma benê erzenê bazar u inan dı danê bazarkerdenı, ê do zi meştı
fahm bıkerê kı, ê yê se kenê u çı felaketi anê şardê
xü seredı u çı bellay u kêberi inan rê akenê. Wexto kı ma qüwetbê u werzê xü
lıngan ser, ê hemedo zi o roj nê hesabi bıdê. Seni ewro Yaşar Kemal ageyra kokdê
xü ser, meştı zi ê do ageyrê kokdê xü ser. Labırê nêzana o
wext şarê ma do inan ef bıkero ya nêkero? A teniya
siya inan riyan sera hewado ya nêhewado? Labırê şarê
ma inan ef bıkero zi tarixdo nêkero.
Ewro bol merdımiyê ma sero çımsurey, diktatorey, zalımey u
zordestey kenê u zey kütkana lawenê ma serdı u ma tehdit kenê. Wextê xü
dı ê kı şarê ma roto, ewro ê ma sero biyê şêr u şêrgıle.
Heta vıjêr ê kı bı Tırkana jewbiyayenı kerdê, ê yê ewro ma rê vanê xayın.
Nêzana xayıni ma yê yan zi ê rotoxiyê?
Ewro inan paştiya xü daya cadê qüwetıni u wazenê kı ma
koçıkê awı dı bıfetısnê. Labırê vanê ê na juwerı bol
rınd bızanê, ma leyrê şêran, koy u keranê. Wextê xü
dı İmparatoran nêşa ma wertera hewadê u vıni kerê, ma ê çend xü nêzanayey u
menfeetperestido ma hewadê? Ma, ê teslimbiyayenê kı
rew-rewi merdımandê wınasinan rê teslim bê? tarix
do şahidê ma bo, qüwetê kesi do nêreso ma asimile bıkero, xü sero bıhesıbno u
wertera hewado.
Yaşar Kemal'o kı ewro namey ma niyano xü zıwani ser, meştı do per-per ma ser
bınuşno. Bol duri niyo, nezdira şarê ma zazayan do biro a xü,
serehewado u bındesteya şarê qebul nêkero. Do koley
koleyan, bındestê bındestan nêbo. Do bıvıjiyo rayda xü ya raştı ser u a
rayda xü ra şıro. Bol Yaşar Kemal'i do o roj bewnirê xü vera
u riyê cı do çınêbo kı bewnirê riyandê şardê Zazayan ra. Mınetê ma kesi
ra çıniyo, niyanê xü zıwani ser wa qe niyarê. Labırê vanê ê na juwerı bol rınd
bızanê, wezifeyêdê nuştoxan, zanayan, zıwan zanan, alım u wendoxanê tarixi esto
kı, o zi vanê inkarcılıxeyra bıremê, şırê raştey ser u raştey biyarê zıwan.
Vanê şarê nêgirê u nêberê şarnayrê poçıkı nêkerê, bı inana
gırênêdê u u ina sero nêhesıbnê? Wexto kı dı şari
zıwandê pêra fahm nêkerê, kültür u edetê cı cabê, ê wırna şari seni benê jew şar?
Tırki Zazaki ra fahm nêkenê.
Zazayo kı Nêşıbiyo wendexanedê Tırkan u Tırki nêzano, o zi Tırkira fahm nêkeno.
No qural qandê Kürdan u şarandê binan zi ravêreno.
Kürdo kı Zazaki nêzano, hendê mısqalê cı ra fahm nêkeno.
Zazayo kı Kürdi nêzano zi wıniyo.
Madem hal no hal, raştey na raşteya, Zazay kotira Tırk yan zi Kürd benê.
Eger Asuri, Ermeni, Lazi, Çerkezi u herwına çı wext bi Tırk
yan zi Kürd, o wext Zazay zi benê. Kürdi Newrozı
bımbarek kenê, ma zazay Kormışkani bımbarek kenê. Ma
xü rê vanê "şar", Kürdi vanê "Gel", Tırki vanê "halk".
Ma vanê "şori", Kürdi vanê "here", Tırki vanê "git".
Ma vanê "bê“, Kürdi vanê " vere", Tırki vanê " gel".
Kotiyê nê çiyan pê tepşeno u nê seni benê jew şar yan zi jew
mıletı. Ma nê heme zuri u ma xapeynayenı niya çıçiyê?
Ez Tırki zi weş zana, Kırdasi zi weş zana u zazaki zi weş
zana, labırê ezo vinena alaqey nê hirê hemını zi pêya çıniyo.
Ne Tırk şeno Kürd yan zi Zazabo, Ne Kürd şeno Tırk yan zi
Zaza bo, ne zi Zaza şeno Tırk yan zi Kürd bo. Merdımê
kı ninan kenê jew ê xü xapeynenê. E, e heta ewro ma weş ardi kayan u ma
weş amey kay, labırê ewro ra tepeya kes do nêşo ma biyaro kayandê xü u bıxapeyno.
Wexto kı dınya heme pêdı duz bo, şari heme jewbê, o wext ma
do zi bıbı Tırk yan zi Kürd. Tabi o wext zi soyınê
dınyay yeno u şarey wertera werzena. Madem dınya heme
têdı duz nêbeno, ma ji bê şardê Zazayan şarna nêbenê.
Ma do Zaza bımanê u Zaza heyat bıramê. Ma Zazalıxeyda
xü ra nêşermayênê u Zazalıxeya ma ma rê şerefê do bol gırd u berzo.
Sosyoloji
Mewlüdê Diyarbekıri
Herçi dı sukande insani fenê seyin karxaneyêk (fabriqayêk) eyni çi vırazena.
Yanê mémulê karxaneyek eger ma mala bı defo cıra
vecın o bin pêro fenê jobiniyo. Bı eno newa insani dı
sukande (bajarande) bawlê jobini biyew pêro dı bındê şemsiyeda jo milletede jo
fıkide, jo hedefide biyê jo. Yani millete bı éyni çi
hewanaw bı éyni çi bermena. Pêroyê millete ruhen,
fıkren, itiqaten, éhlaqen, terefdê karira beno jo.
Yayke zéf bend nızdiyê jobiyayışi. Sukandı cami,
bazar=çarşi, mektebe, nêweşxane (bimarxane), parq, qawa pêro bı ortaxiyê.
Élaqa insaniya bı insanidır zéfa.
Dı kıtapxanede, dı sinemade, dı féaliyetandê qısebendide (ferhengide) insani
pêro dı jo mergede çerenê. U eger şarê sukêk (şeherêk)
terefdê (hetê) tarixiw ırqike jobê aganê. Şarê
ê şeheri zé rıhét tênyamde peyşenê. Eger menfeétê şardê
şeherêk (kı ma vacın şarê enê şeheri dı qewman ra teşkilo) rıdê jobinira zırare
nêvinenê, şarê ewcay heyna leze dı rayda teraqide mesafe qeyal kenê.
La eger dı gewmêk éyni bajaridayê u menfeét qewmdê joy çerqê
ê bini dı qerbde bê éyare çıwog ewca ogo meydande ca bıgirê o çi buhrano.
Enê çiyêk ma corde qalê cine kerdi ê çi dı dewande qethiyen
çinyê. Dewuc fenê xızinêko, degır a xızina hivida
kaşifêka degır biw a xızina kıfş bıkerê.
Dewe-Dewuc-Éşira u ilmê sosyoloji zéf mıhimê. Çınki
qabê şarandê bındestan cayê dewe-koy-dewuci-éşira cayêkdo bêhemtawo.
Dewe-dewucu-éşira; Zazay gelo eyro çendeka terefdê roşınfıkrandê Zazan ra yeno
zanayışi?
Ez biya neweşe hezkerdene
İbrahim Doğan
Reje se ena se şona ez nezano
Heune mı neno hitan şodur eno
Ez nişenoro to hayal keno düşünmüş beno
Duşunmişbi bıberbi bımri çı pere kene
Tı qe ze mı biya neweşe heskerdene
Venge to mıre dermanbi canbi
Herkes zewejiyo ze zewaje mı kam di
Hesire çımane mı bi gol verva welati şi
Mı zalım di ze to zalım nedi
Tı qe zemı bita neweşe heskerdene
Ez seba to amo ne welata
Mı nezanıte tı mı erzena hepsa
Honde heskerdena mı şona boşa
Mı ita aqıl zaykerdo biyo ze serxüşa
Tı qe zemı biya neweşe heskerdene
welat “de orte toplumde cayemı ki bi
Herkes juminre canbi cigerbi
to ita ez kerdo ponc peri eşto vere çeveri
No sene vicdanbi no sene namusbi
Tı qe zemı biya newese heskerdene
İBRAHİM İsveç“de di derde yare
na qurbetede kesi nedi mare çare
Ez neweşo yaro roje cigere toji bibe pare pare
To ez na welate ğeribiyede kerdo beçare
Tı qe zemı biya neweşe heskerdene
Not: Nuştoxê ma Muska ra İbrahim na amor ra tepa bı
nameyê xü yê raşta nuşneno; bı nameyê İbrahim Doğan.
Hera u ju biyayenda Avrupa senin ame
merhéleyê ewro
çarnayox: faruk iremet
1989
Çıle
Qandê çıhar serı serdemeya komisyonê JBA, Jacues Delors hetê ézayan yeno
veçêynayenı.
15-18 Héziran
Weçêynayenda hirêyênda Parlementoyê Avrupa vırazêna.
17 Temuz
Avusturya wazeno bıbo ézayê JBA.
9 Payızê peyên (november)
Dızê Berlini xılnenê (hewadanê).
15 Kanun
Konvensiyonê Lomé-IV bı welatanê Afrika, Rocawanê İndi (Vestindia) u Ocenian (Awusturalya,
New Zeland, Melanesiya, Mikronesiya, Polenesiya u Hawayi) imza beno.
1990
29 Gülan
Pêameyenda, raver berdenda u newedera vıraştenda Bankayê Awrupa qebul beno.
19 Héziran
Qererê Şengen (Schengen) qebul beno.
4-16 Temuz
Malta u Qıbrıs (Cyprus) wazenê bıbê ézayê JBA.
3 Payızê verên (october)
Almanya bena ju (Almanya Rocakewte "şerq" u Almanya Rocawan "xerb").
14 Kanun
Konferansê qandê ravêr berdenda ekonomi u şartê piya gürweyenda ser Meclisê
ézayê JBA Rum (İtalya) dı yenê pêser.
1991
1 Temuz
Swêd (İsveç) wazeno bıbo ézayê JBA.
21 Payızê verên (october)
EES (Meclisê Piya gürweyanda Ekonomiyê Awrupa) fıkrê élaqayê weş vıraştenda
embıryanê JBA dı ju fıkır benê.
9-10 Kanun (december)
Mastriş (Maastrich) dı Meclisê Awrupa yeno pêser.
1992
7 Sebat
Mastriş dı JBA (Ju Biyayenda Awrupa) newedera qebul bena.
Lo Dedo
Koyo Berz
Lo dedo, lo dedo,
vanê qolordiyê Diyarbekiri
vıjyayo u kewto şop u tatbiqatê
mahkumandê Dımıliyan.
Vanê erd u azmin ra,
gıroto ko u kerey Mexteli lo.
Erd ra bı tanq u topana,
azmin ra bı heliqopter u teyarana,
güley varnenê
kafdê gewdê wışki ser lo.
Lo dedo vanê,
mahkumê Dımıliyandê Sêwregı
ê kafi miyandırê lo lo,
o kaf cay sıtar bıyayenda inan bı lo.
Wa key fêsad u bêbextan bıveşo,
adır bı ganandê inan kewo,
gerey mahkumandê Dımıliyan kerdo.
Lo dedo de werzı de werzı lo.
lo dedê mı ded Wısıbo
Werzı xüser u xü bılerzanı lo.
De werzı çek u rextê xü gırêdı.
Gırêdı u estorda xü nışı
Hendık şenê bıramı
u verê xü bıdı ser eşirandê
Dımıliyandê Sêwregı,
Çermug u ê Alduşi lo dedo.
Cı resnı xeberı
Wa peyanê xü arêkerê
çek u rextan ra bıxemılnê
çırida mahkuman ra bırışê.
Lo dedo, dedo roj no rojo
Rojê camêrdey u paşti dayeno.
Roj ewro rojo,
rojê xüverdayenı u leziyo.
Lo dedo ma tı do vajê.
Ewro camêrdey kotidı menda lo.
Ka a camêrdeya verênı.
Tı do vajê
ewro camêrdey nêmenda
kes tek u tek,
kesirê nêvıjyêno meydan lo.
Lo ewro rojêdo wıni qewımiyayo,
jew merdımirê bı hezarana,
leşker rışenê lo.
Bı tanq u topana,
heliqopter u teyarana
hêrış benê jew merdımi ser lo.
Lo ma na zi camerdeya lo.
Lo dedê mı ded Wısıbo lo
Lo zani vanê
Baboyê Baboyan zi
dı ê mahkuman miyandıro lo.
Vanê çend mahkumi
ê mahkuman ra biyê dırbetıni lo.
Vanê dırbetê cı,
zahf xüri u gıranê lo.
Lo dedo roj no rojo.
Rojê şeref u namusiyo,
rojê paşti dayenı
u paşti vıjyayeno lo.
Dedo vanê şıma xeberı bıresnê
Osman Paşadê Heciyan rê lo
Vanê paşa bı tewrdê
lejker u suwariyandê xü ya,
biro xü çırida
mahkumandê şardê xü resno lo.
Lo dedo zani lez gırano
Ordiyanê Osmaniyan
u alayanê Hemidiyan piya
çorşme mahkumandê ma ra gıroto.
Lo dedo erd u azmino
Têtewr lerzeno şıno u yeno.
Biya gümü güma top u tanqan,
Vızı vıza heliqopter u teyaran.
Qelfe bı qelfe eskeranê Romi
Rışenê ko u kerandê Mexteli.
Lo dedo adıro vareno,
wıllı adıro veşeno qül u kafandê
koy u kerandê Mexteli sero lo.
Lo neyayo pa bır u ber lo
varenê zey varaniya qerşuni lo.
Lo dedo zani çorşmey
u dormey cıra gırotê eskeranê romi.
hadrê, de hadrê arêbiyê.
dest bıdê destan,
paşti bıdê paştiyan,
bıbê jew gan u jew beden
u lez bıkerê qandê
şar bıyayenı u serkewtenda
şardê Dımıli-Zazayan.
Dedo roj no rojo rozê lezan
De hadrê hadrê
Dezayêno, xalzayêno
bırarzayêno, kerwayêno
De hadrê hadrê lo de hadrê
Hadrê lej germ biyo
Bılerzanê, bılerzanê
Erd u azmini têtewr bılerzanê
wa bıvinê derba Dımıliyan lê
De hadrê şarê Dımıliyan hadrê.
Roj no rojo
Rojê şan u şerefiyo....!
Mabe xer gele cana Millete ZAZA
İbrahim Doğan
En verde; XO NAS BIKERE KE ŞAR KI ŞIMA NASBIKERO
Heywax çi hefke zafe nesile maye tezi, koka şar ser
biyo kewe. Zaf zaf gencane ma eslo cisne xo kerdo
inkar, xo kerdo Türko Kürd Kamiya xo kerde vind. Zon u
Kültür u itiqate xo kerd inkar. Seba Türkêo Kürda
cane xo da. Hepsade koyade feke topo tufangane
Işgalcviya desd cane xo bi lete. Taye ebe name
gurubane Kürda tayeki ebe name gurubane Türka xo veşna veşaniya dergera xo kişt
xo kerd nişane qerqeşuna polati. Hurina xode, aciyede
giran. Çe xore yane mao piyo wayo birayre ciniyo
domanar naso doste xore hesire çıma çitede siyaye verde.
Belke ju resme xora tepiya çiye nemend.
Aciye dinare, genciya dinare daro kemer heliya.
Cenike Hermeti dest kewti ver, domane xo hetim mendi.
Zewqe dinyara xer nedi. Ne kuli
derde gırane biraye mı.
Derdo en gırs insani KAMİYA xo NEZANE.
Gencema vane ma, Tırkme ma Kürdme name dina nay
domanane mara. Ma kamci tarixra nat devrim, bime.
yoldaş bime uğur bime vb zilan cotkar, kavaserhat
helin zelal bime. Ma hesen, usen fadima bime zeynel, musa
ali weli bime xaftla name şar ma na gencane xora ma xo kerd vindi bavo khale ma
ke ortera şi namedina ki ma kerdi vindi. khale
kokume ma name teziya nezane. Pe namane teza şa bene.
Qedere xore vıle kene çewt. Şehereane metropola teba
Awrupa her çiye ma kişt ma kerdime şarede bin ez zen nekeno ke kes qase mıllete
ma xo nekerdo vindi Kürda mara rınde wayıre zone xo vejine.
mıllete Zazay eslo cisne xo kerd inkar zone Kültüre toro u geleneke hazar
sera kerd inkar. Verde resmi ideolojiye dewlete ma
qirkerdime zono zaguno Kültüro toro xelesna badoke mesela Kürdade gencane ma
reça xo şaş kerde. Made sozo bext bi, şerefo namus bi
qedro qimet bi. Millete Türki qayte mayo piye xo
nekeno. Kokume dina zere odede qedere xore terk bene.
Feqet orf adete made çiyo niyanen çino.
ma qayte ma piye xo kerdene, ju genc ke çera
ciyabiyene her kes o gen kerdene neheq vate khale gunaye bedesto be paye tı kam
sera bena ciya, rena berdene çeyi ser. Deste mayo pi
paçkerdene düyaya dina guretene.
Kane ewro, no Kültüro orf adeto geleneko rindek şi koti.
Çı koraniya siyaye ame ne insanare.
Gencane ma çığa wend honde bi heri. (gence
meyeke biye Türko Kürd inera vano). çığa ceray honde
bi kori. Çığa teknolojira imkani di honde bi roboti.
Taye bi wayire pero puli serheb bi serxoşi.
Zewejiyay nekerd tesere halene xo şanıtwe domani Ortede
mendi bi ze geja. ceniyo çenekema xaftla bi
feminist taye bi wayire araba, hermede çente pire makyaja, dirsek musna camereda.
Na neweşiye en zaf ki awrupara ame welat, coka herçi kerd ato bat. İta vatena
mıde çewtiye çina. Şıkırke isane ma çağ peguret,
bilimo teknolojira fayde di. Xorto azebane ma wend, her çi
naskerd. Ama ko nas nekerd kamiya xo kerde vini.
biliya zewqo menfate xo kerd, ne kuli
derde
Tı ewro metropolde şona, çe jü doste birao api (dat) gence dina ya tora tixerama
vane yaji nevane yaki şone kune ode yaki odake tı tedera qumanda televizoni cene
kune çizgi Şlma, tı çı perskere bine lewo pırnıkara cewab cena yaki necena yaki
vane aman boşver. Ewro hale qome ma nawo ortedero.
Ma gereke xora perskime. ma
kamime. Raşta zonema esto ya çino no zon kti gesebeno no ebe hazar serano se
mendo demeke qesêbiyo amo, mılletoke zone xo esto o xo ser milleto.
harde mıllete ma kuli jü cadero Anadoliyede kabilede
zaf kana. Zone mıllete Zazay ebe set sera raver yane kamiya
ma şari. dulegerane ğeriba nivisna İngılıza
uruza almana fıransıza. tırka ame welate ma mılletê
Zazay naskerdo, zone ma Kültüre ma orfo adeto itikato werdeno kınce ma nivısne.
Ziyaro ware ma nivısne. Xarita ma
veta. Harde mıllete Zazayme dorme çeme fıratêiyo
dicle, dero. İslamiyetiye ke ama Anadoli
mıllete Zazay parçe kerdo taye biye islam ebinaki xore ecdade xora çı diyo e
dina ramto İslamtine merdena Hz. Muhamed ra tepia parçe biya
mezhepi vejiye koke jumini ardo seba wekiliya peyxamberi kewtera jumin zamaye
muhamedê Ali torne Muhamedi Hesen Usen kuli kişte biya çar mezhebi
İnane ke Alira heskerdo ê biye alevi, inaeke Ebubekir Imer Osman gureto êki biye
suni Verhasıl bebextiyo hile dina dunyara biyo vıla.
Sere ehlibeyt do pıro. Hz Muhamedêra zuret neverdo
hile 'Emer Osmani mawiyay amo xo resno Anadoliye Mıllete Zazay kerdo dı lete
kerdo aleviyo suni verde pe. Herbe İranêiyano dewleta
Osmanide mıllete ma Zaza zaf qırbiyo irana suniyara suniyaji dewleta Osmaniji
alwiyara zaf qetıl kerdo en zaf fermane Zazayeke aleviye ê ame kiştene neyse na
mesela pak nebena çımke mesela hazar serana. Mabeme
ewro. Gerçi na dawaji ayera ferq nekena.
Gencane mayeke vend kewt chepe Türko Kürda kamiya xo kerde
vindi. Zone ma Zazaca kerd zone Türko Kürda.
Toro geleneko İtiqate ma kişti.
Kamiyama kerde kamiya şari. Ma Türko Kürd diye
nivisnayme. Ebe name sosyalizm kewt raye, teori ame
kamiya Türko Kürdade vejiya. Va (Ullusların kendi
kaderini tayin hakkı) mılleto Kürd bi ullus Mılleto Zaza ki bi Zaza Kürd.
Nayera tawa nekewt sere mı mendera mesela mele Nasredin xoci
êji cirane xora vato leyeto bıroş zo. (kazanının
tencere doğurdu meselesi) Va devrim, bi devrimciye Türko Kürda.
Halbuke re tarixe xo perskere pilo maqulara.
A waxt her çi musene dane çokane xora. Dewleta Osmani
fermane millete Zazay vet Kürdo Osmana piya da alevi Zazayra.
Varto ê de Zaza Xormeçıka dest kerd exo eskere Hamidiye
alayu teba milisane Kürda mahf kerdi. Hamidiye Alayi
teba milise Kürda Koye Bingolêde vere koğa pilede raşte Şeyide diyarde, qarşiye
nişanciyane Zaza xormrşıka bi tesero tebınera. Lolara
dı genc İbrahimêo Şukri Şehid kerdi remay ise Muzura verer kulina rema.
Verena vatene biratiya mano kurmanca roje nebiya.
Na çı koraniya ama şima serde mara vatene naleti şora nesile
şıma. raştiyeki nawa. Gece
maye ke kewti çhepe Kürdo Türko Aydıne ma Zono Kültüre xo kerd inkar.
Nina koraniye arde çımane xo serde.
Bi sebebe nice gencane ma kuli seba kamiya şari day kiştene.
Tarixe ma Zazaya zaf aciyo fermane mak qase hermeniya biyo.
Ne durumi her kes zano
Tersara tewr çiye nezano.
Her kesi ebe çımane xo diyo
Ama roja nivısnayedede tewr çiye nediyo
Maqulo kokumane ma vatene (Lacem sıma çı perskene zılme Osmaniyo Kürda dest ake
madiya kesi nediya. Eskere Tırki Dersım de koke şsare
ma ard. zere veyvekade derguş kişt ebe sungiye.
Sebeb ki va ma dewleta Tırki newazenime welate xo ma
zone dina newazenime harde bavo khale mano. Zone bavo khale mano coka fermane
Dersim vet jenosid. İsane ma gence ma gereke endi xo
nas bıkere zono Kültüre xore bıxevetiyene Kamiya xo nas bıkere.
Zone xo qese bıkere zone şari qese mekerene.
Bavo khale ma seba zono welate xo ame kiştene. Zon
dinara mare miraso en gırso.
Namuso, onuro en gırso vazifema harde bavo khale xore zono itiqate xore hitan
merdene kar bıkemi, zone xo bıne bandora Türko Kürdara raxelesnime ke Mezelede
astıke bavo khale ma jan medere. İna ZAZACA
qesekerdene, Makulo kokome ma mare rojtbi.